Zgodnie z art. 4 pkt 8 Pzp, przepisów tej ustawy nie stosuje się do zamówień i konkursów, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 30.000 euro. Przy udzielaniu takich zamówień nie mają zastosowania przepisy Pzp, w tym dotyczące wnoszenia środków ochrony prawnej (odwołanie, skarga). Wyjątkiem są przepisy dotyczące ustalania wartości zamówienia. W celu ustalenia, czy do określonego zamówienia stosuje się przepisy Pzp, zamawiający ustala wartość tego zamówienia na podstawie art. 32-35 Pzp.
To, że zamawiający przeprowadził postępowanie o udzielenie zamówienia, stosując przepisy Pzp, nie ma żadnego znaczenia prawnego (zob. postanowienia z dnia 30 stycznia 2013 r., KIO 94/13 oraz z dnia 17 marca 2009 r., KIO/UZP 260/09).
Jeżeli wartość zamówienia nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 30.000 euro, a zamawiający przeprowadził postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, w którym wykonawca wniósłby odwołanie na podstawie art. 180 ust. 2 Pzp, Krajowa Izba Odwoławcza odrzuca odwołanie, na podstawie art. 189 ust. 2 pkt 1 w związku z art. 4 pkt 8 Pzp („Izba odrzuca odwołanie, jeżeli stwierdzi, że w sprawie nie mają zastosowania przepisy ustawy”). Krajowa Izba Odwoławcza nie jest bowiem uprawniona do rozpoznawania odwołań wniesionych na czynności lub zaniechania podmiotów nie będących zamawiającymi w rozumieniu przepisów Pzp, ani do rozpoznawania odwołań wniesionych na czynności lub zaniechania zamawiających nie mających oparcia w przepisach Pzp (zob. postanowienie z dnia 4 maja 2011 r., KIO 833/11).
W wyroku dnia 11 lutego 2016 r., KIO/KD 14/16, Krajowa Izba Odwoławcza zwróciła uwagę, że „Jeśli jest ta wartość niższą niż 30 tys. euro to Zamawiający nie stosuje wprost przepisów ustawy P.z.p., jednak musi pamiętać o zasadach obowiązujących w zamówieniach tj. zagwarantowanie wykonawcom nie dyskryminacyjnego dostępu do zamówień publicznych, ograniczenie ryzyka nieefektywnego wydatkowania środków publicznych oraz zapewnienie przejrzystości postępowania i wyboru wykonawcy. Ponadto zgodnie z zasadami wydatkowania środków publicznych zawartymi w ustawie o finansach publicznych, wydatki publiczne powinny być dokonywane w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów, optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów.”.
Wybór sposobu przeprowadzenia postępowania w celu udzielenia zamówienia o wartości nieprzekraczającej wyrażonej w złotych równowartości kwoty 30.000 euro, stanowi autonomiczną decyzję zamawiającego.
Wydatkowanie środków publicznych jest jednym z procesów związanych z ich rozdysponowaniem. Zgodnie z art. 44 ust. 1 ustawy o finansach publicznych (UsFinPub), wydatki publiczne mogą być ponoszone na cele i w wysokościach ustalonych w ustawie budżetowej, uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego lub planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych. Zgodnie natomiast z art. 44 ust. 3 UsFinPub, wydatki publiczne powinny być dokonywane: w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów oraz optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów, a także w sposób umożliwiający terminową realizację zadań oraz w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań.
Dokonywanie wydatków publicznych w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów (…), że nabywane dostawy, usługi lub roboty budowlane, do których nie stosuje się przepisów Pzp, powinny stanowić rzeczywistą potrzebę zamawiającego, związaną z celem jego działalności.
Dokonywanie wydatków publicznych w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów (…) oznacza również nabywanie dostawy, usługi lub roboty budowlane, do których nie stosuje się przepisów Pzp, za ceny rynkowe tych świadczeń.
Zgodnie natomiast z art. 3 ust. 3 Pzp podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 1 Pzp, przyznając środki finansowe na dofinansowanie projektu, mogą uzależnić ich przyznanie od zastosowania przy ich wydatkowaniu zasad równego traktowania, uczciwej konkurencji i przejrzystości.
Oznacza to, że podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 1 Pzp, przyznając środki finansowe na dofinansowanie projektu, nie mogą żądać od podmiotów, którym przyznały środki finansowe na dofinansowanie projektu, stosowania przepisów Pzp, bez względu na wartość zamówienia. Zgodnie zatem z art. 3 ust. 3 Pzp podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 1 Pzp, przyznając środki finansowe na dofinansowanie projektu, nie mogą nałożyć na podmioty, którym przyznały środki finansowe na dofinansowanie projektu, obowiązku stosowania p.z.p. w taki sposób, by podmioty te stały się zamawiającym w rozumieniu art. 2 pkt 12 Pzp.
W takim przypadku podmioty, którym przyznały środki finansowe na dofinansowanie projektu, mogą w przetargu publicznym stosować instytucje Pzp, jednak zastosowanie przepisów Pzp w takim przypadku nie będzie równoznaczne z udzieleniem zamówienia publicznego w rozumieniu przepisów Pzp.
Opracowanie: Zespół wPrzetargach