Czy przedłużenie się postępowania wskutek wnoszonych odwołań jest okolicznością wyjątkową, stanowiącą podstawę zastosowania art. 67 ust. 1 pkt 3 Pzp?
Na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 3 Pzp zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki, jeżeli zachodzi między innymi okoliczność, że względu na wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie mógł on przewidzieć, wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, a nie można zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia.
Pomiędzy wszystkimi wymienionymi powyżej przesłankami musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy oraz związek czasowy.
Przepis art. 67 ust. 1 pkt 3 Pzp znajduje zastosowanie jedynie w sytuacji, gdy zamawiający w wyniku wyjątkowego, nieprzewidywalnego zdarzenia zmuszony jest do natychmiastowej reakcji, niezbędnej do ograniczenia bezpośrednich skutków takiego zdarzenia, np. usunięcie bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia lub życia czy zabezpieczenie majątku przed poniesieniem szkody o znacznych rozmiarach. Muszą to zatem być sytuacje wykraczające poza normalne warunki życia gospodarczego i społecznego.
Wymóg natychmiastowego wykonania zamówienia jest spełniony, gdy zachodzi potrzeba i konieczność realizacji zamówienia „szybciej niż pilnie”, tj. z dnia na dzień, gdy powstanie sytuacja wymagająca szczególnie szybkiej reakcji zamawiającego.
Natychmiastowe wykonanie zamówienia oznacza zatem podjęcie działań w celu wykonania zamówienia publicznego już z chwilą, gdy wystąpi wyjątkowa sytuacja, bez jakiejkolwiek zwłoki (np. usunięcie awarii sieci wodociągowej w celu uniknięcia powstania niepowetowanej szkody związanej z tą awarią, zabezpieczenie dachu po usunięciu skutków działań prowadzonych przez jednostki ochrony przeciwpożarowej).
Przedłużenie się postępowania o udzielenie zamówienia wskutek korzystania przez wykonawców ze środków ochrony prawnej, nie jest okolicznością wyjątkową, gdyż zamawiający z takim rozwojem sytuacji winien się liczyć i z odpowiednim wyprzedzeniem czasowym wszcząć procedurę o udzielenie zamówienia publicznego.
Nie stanowi jednak naruszenia art. 63 ust. 1 pkt 3 Pzp, jeżeli zamawiający doraźnie udziela zamówienia z wolnej ręki na wykonanie zamówienia, na okres do zakończenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie konkurencyjnym i wyboru wykonawcy.
Opracowanie: Zespół wPrzetargach