Stosownie do art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1764, z późn. zm.) - w skrócie "udip", każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną i podlega udostępnieniu oraz ponownemu wykorzystaniu na zasadach i w trybie określonych w tejże ustawie. Zarówno w literaturze prawniczej, jak i orzecznictwie przyjmuje się szerokie rozumienie pojęcia informacji publicznej. Za taką uznaje się treść wszelkiego rodzaju dokumentów odnoszących się do organu władzy publicznej lub podmiotu niebędącego organem administracji publicznej, związanych z nimi bądź w jakikolwiek sposób ich dotyczących. Informacją publiczną są zatem zarówno treści dokumentów bezpośrednio wytworzone przez organy władzy publicznej, jak i te, których używają przy realizacji przewidzianych prawem zadań, nawet gdy nie pochodzą wprost od nich. Wobec takiego rozumienia informacji publicznej nie można mieć wątpliwości, że umowy w sprawach zamówień publicznych oraz informacja o ich realizacji stanowi informację publiczną.
Podkreślić należy, że zgodnie z art. 139 ust. 3 Pzp umowy w sprawach zamówień publicznych są jawne i podlegają udostępnianiu na zasadach określonych w przepisach o dostępie do informacji publicznej.
Nie sposób zatem przyjąć, że informacja o sposobie realizacji umowy w sprawie zamówienia publicznego (np. protokoły odbiorów potwierdzające, że oferowane dostawy spełniają wymagania określone przez zamawiającego w opisie przedmiotu zamówienia lub wykonawca wykonał dostawę zgodnie z warunkami określonymi w zawartej umowie) stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 udip prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych. Nie ulega wątpliwości, że tajemnicą ustawowo chroniona jest tajemnica przedsiębiorstwa, o której mowa w ustawie z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503, z późn. zm.) - w skrócie „uznk”.
Pojęcie „tajemnicy przedsiębiorstwa” zostało zdefiniowane w art. 11 ust. 4 uznk, zgodnie z którym przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.
W orzecznictwie przyjmuje się, że tajemnicą przedsiębiorstwa objęte są informacje techniczne, technologiczne lub organizacyjne przedsiębiorstwa to informacje dotyczące w szczególności sposobu wytwarzania (produkcji) określonych dóbr, wielkości produkcji lub sprzedaży, zasad finansowania działalności, organizacji sprzedaży (dystrybucji), działalności marketingowej (promocyjnej) związanej ze sprzedażą, a także źródeł pozyskiwania surowców. Inne informacje posiadające wartość gospodarczą to również informacje handlowe oraz dotyczące sfery organizacji i funkcjonowania przedsiębiorstwa obejmujące całokształt doświadczeń i wiedzy przydatnych do prowadzenia przedsiębiorstwa, nie związane bezpośrednio z wytwarzaniem określonych dóbr. Wartość gospodarczą posiadają również informacje, których rozpowszechnienie może zagrażać konkurencyjnej pozycji wykonawcy w określonym segmencie rynku. Za tajemnicę przedsiębiorstwa uznać należy również wszelkie inne informacje, które w toku konkurencji mogą zachwiać jego pozycją na rynku świadczonych usług, dostaw lub robót budowlanych.
Ponadto informacja o uznaniu określonych informacji za tajemnicę przedsiębiorstwa nie może wynikać ze swobodnego uznania, lecz powinna opierać się na uzasadnionym przypuszczeniu, że dana wiadomość nie była jeszcze ujawniona do wiadomości publicznej, a jej ujawnienie zagrażałoby istotnym interesom wykonawcy, któremu udzielono zamówienia publicznego oraz że wiadomość ta może być uważana za tajemnicę przedsiębiorstwa w świetle danej branży. Informacja publiczna odnosząca się do danych będących w posiadaniu wykonawcy, któremu udzielono zamówienia publicznego podlega zatem udostępnieniu w sytuacji, gdy nie jest objęta ochroną wynikającą z art. 11 ust. 4 uznk. Oznacza to, że podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej nie może ograniczyć się do zdawkowego oświadczenia o istnieniu tajemnicy przedsiębiorstwa. W tych przypadkach podmiot, który odmawia udostępnienia informacji musi szczegółowo określić, biorąc pod uwagę ustawowe przesłanki tajemnicy przedsiębiorstwa, z czego wywodzi daną przesłankę odmowy i w czym znajduje ona uzasadnienie.
Ewentualne przesłanki nieudzielenia informacji publicznej ze wskazanego powodu muszą być omówione i wyjaśnione w sposób wyczerpujący i precyzyjny. Dopiero taka argumentacja może stanowić odmowę udostępnienia informacji publicznej.
Nie wystarczy ogólnikowe wskazanie w piśmie lub decyzji odmawiającej udostępnienia wnioskowanej informacji, że żądane informacje objęte są tajemnicą przedsiębiorstwa, konieczne jest bowiem wykazanie, że żądane informacje w istocie tę tajemnicę zawierają (tak m. in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z dnia 20 grudnia 2016 r. II SA/Ol 1322/16).
Odmowa udostępnienia następuje w formie decyzji, która powinna zawierać także pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie.
Opracowanie: Zespół wPrzetargach