W wyroku z dnia 3 kwietnia 2015 r., Sąd Apelacyjny w Białymstoku uzwrócił uwagę, że „w przypadku realizacji umowy o roboty budowlane istnieje obowiązek informowania inwestora o wszelkich trudnościach związanych z realizacją inwestycji, co stanowi wyraz obowiązku informacyjnego wykonawcy określonego w art. 651 k.c. Obowiązek ten stanowi konkretyzację obowiązku ścisłego współdziałania stron umowy (art. 354 k.c.). Wynika także z art. 655 k.c. na podstawie, którego wykonawca może wykazywać, że nie jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi za wady fizyczne obiektu, jeżeli udowodni, że wady powstałe wskutek okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi inwestor.
Nie oznacza to jednak, co sugerował skarżący, że z odpowiedzialności zwalnia go sam fakt dostarczenia przez inwestora wadliwie sporządzonej dokumentacji projektowej.
Do zwolnienia wykonawcy od odpowiedzialności konieczne jest bowiem, aby jego zachowanie nie naruszało bezwzględnych reguł postępowania, zwłaszcza co do zgodności z zasadami wiedzy technicznej, sztuki budowlanej oraz przepisami Prawa budowlanego.
Wykonawca mógłby także zwolnić się z odpowiedzialności, jeżeli uprzedził inwestora o niebezpieczeństwie nieosiągnięcia zamierzonego rezultatu z przyczyn leżących po stronie inwestora. Nawet w przypadku istnienia wad powstałych na etapie projektowania, a zatem leżących po stronie inwestora, wykonawca jako podmiot profesjonalnie zajmujący się robotami budowlanymi, powinien poinformować inwestora o niebezpieczeństwie wystąpienia wad jeszcze przed wydaniem obiektu i jego odbiorem przez inwestora.
Sąd zwrócił również uwagę, że „W wyroku z dnia 3 października 2000 r. (I CKN 301/00), Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że jeżeli wykonawca wykonuje obiekt według projektu inwestora, wówczas projekt stanowi wskazówkę inwestora, co do sposobu wykonania robót. Wykonawca jest wolny od odpowiedzialności za wady robót wynikające z wad projektu, jeżeli o wadach tych uprzedził inwestora lub też pomimo dołożenia należytej staranności wad nie był w stanie zauważyć. Taka sytuacja nie miała miejsca w niniejszej sprawie, gdyż jak wynikało z poczynionych ustaleń faktycznych, pomimo braku dokumentacji geologicznej, wykonawca rzetelnie wykonujący swoje obowiązki, nie potrzebował wiadomości specjalistycznych, aby już na etapie wykonywania wykopów pod pojemniki oczyszczalni wykryć występowania wysokiego poziomu wód gruntowych i zwrócić uwagę, że prawidłowe wykonanie przedmiotu umowy wymaga dokonania ewentualnych odstępstw od projektu.
Z treści odpowiedzi na pozew wynika zresztą, że pozwany taką świadomość posiadał (k. 78), ale nic nie wskazuje, iż swoje zastrzeżenia, co do lokalizacji poszczególnych oczyszczalni zgłosił powódce. Taką możliwość miał zarówno podczas procesu inwestycyjnego, ale nawet przed podpisaniem umowy, tj. po zapoznaniu się ze SIWZ oraz dokumentacją techniczną.”
W wyroku z dnia 5 września 2011 r., V ACa 373/11, Sąd Apelacyjny w Katowicach uznał natomiast, że „Z art. 651 k.c. nie da się wywieść obowiązku szczegółowego sprawdzania projektu. Jednakże nie oznacza to, że jest zwolniony od obowiązku zwrócenia uwagi na to inwestorowi. Ma przecież obowiązek współdziałania przy wykonywaniu zobowiązania wynikającego z umowy o roboty budowlane.
Jeśli więc projekt okaże się wadliwy, zaś wykonawca to dostrzeże, ma obowiązek zawiadomienia o tym inwestora.
Gdy zachowując szczególną staranność przedsiębiorcy zajmującego się wykonawstwem budowlanym (art. 355 § 2 k.c.) miał możliwość ustalenia tego bez potrzeby odwoływania się do wiadomości specjalnych, jakimi dysponuje projektant, którego nie może zastąpić, ani też nie zwalnia od odpowiedzialności wykonywaniem własnego obowiązku z art. 651 k.c., lecz zaniechał tego, odpowiada za szkodę wyrządzoną nienależytym wykonaniem zobowiązania, którego elementem jest omawiany obowiązek informacyjny.
Nie idzie tu o poszukiwanie błędów projektowych (…), lecz o dostrzeganie okoliczności niewymagających wiadomości specjalnych.
Linki do wyroków:
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 3 kwietnia 2015 r., I ACa 990/14
http://orzeczenia.bialystok.sa.gov.pl/content/$N/150500000000503_I_ACa_000990_2014_Uz_2015-04-03_002
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 5 września 2011 r., V ACa 373/11, Sąd Apelacyjny w Katowicach
http://www.katowice.sa.gov.pl/container/biuletyny/orzeczenia/2011/4/C/V_ACa_373-11.pdf