STOSOWANIE PRZEPISÓW USTAWY O SZCZEGÓLNYCH ZASADACH ROZLICZEŃ PODATKU OD TOWARÓW I USŁUG (PRZEPISÓW CENTRALIZUJĄCYCH ROZLICZENIA PODATKU VAT JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO)
W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 5 września 2016 r. - o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz.U. z 2016 r. poz. 1454), Urząd Zamówień Publicznych w „Komunikacie w sprawie stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych w związku z wejściem w życie przepisów centralizujących rozliczenia podatku VAT jednostek samorządu terytorialnego” (www.uzp.gov.pl) zwraca uwagę, że wejście w życie tej ustawy zmieniło uwarunkowania prawno-podatkowe funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego oraz podległych im podmiotów, przy czym pozostało bez wpływu na zasady kierujące procesem udzielania zamówień publicznych określone w przepisach ustawy - Prawo zamówień publicznych.
W komunikacie Urząd Zamówień Publicznych zwraca uwagę, że ustawa o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług, „nie wprowadza odrębnej, od określonej w art. 2 pkt 12 Pzp, definicji zamawiającego ani nie zmienia zasad ustalania wartości zamówień publicznych udzielanych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz podległe im instytucje.”.
Zgodnie z art. 2 pkt 12 w zw. z art. 3 ust. 1 Pzp, zamawiającym jest osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej obowiązana do stosowania Pzp. Wykaz podmiotów obowiązanych do stosowania przepisów Pzp określa art. 3 ust. 1 Pzp. Nie można zatem przyjąć, że jednostki organizacyjne gminy, powiatu lub województwa utraciły status zamawiających, będących odrębnymi jednostkami sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów o finansach publicznych.
Ustawa o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług nie wprowadza również odrębnej, od określonej w art. 2 pkt 13 Pzp, definicji zamówienia publicznego.
Zamówienia publiczne to umowy odpłatne zawierane między zamawiającym a wykonawcą, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane. Definicja zamówień publicznych jest spójna z definicją zawartą w art. 2 ust. 1 pkt 5 dyrektywy 2014/24/UE, zgodnie z którym „„zamówienia publiczne” oznaczają umowy o charakterze odpłatnym zawierane na piśmie pomiędzy co najmniej jednym wykonawcą a co najmniej jedną instytucją zamawiającą, których przedmiotem jest wykonanie robót budowlanych, dostawa produktów lub świadczenie usług”.
Definicja zamówienia publicznego nie odnosi się do tożsamości beneficjentów dostaw, usług lub robót budowlanych orqz pochodzenia środków, z których wypłacane będzie wynagrodzenie wykonawcy. Do uznania umowy za zamówienie publiczne jest wystarczające, aby umowa miała charakter odpłatny i została zawarta w formie pisemnej, nawet jeżeli jest to umowa na rzecz osoby trzeciej. Zamówieniem publicznych będzie każda umowa zawarta pomiędzy zamawiającym a wykonawcą, w wykonaniu której korzyść majątkową otrzymują zarówno zamawiający - w postaci usługi, dostawy lub roboty budowlanej, wykonanej na jego rzecz, jak i wykonawca - w postaci zapłaty lub w innej, niekonieczne pieniężnej, postaci, której wartość może zostać przedstawiona w pieniądzu.
Również na gruncie prawa unijnego i orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości uznaje się, że umowa w sprawie zamówienia publicznego ma charakter odpłatny, jeżeli zamawiający zobowiązany jest do świadczenia wzajemnego względem wykonawcy, w zamian za świadczenia, które ten ma wykonać (zob. wyrok ETS z dnia 12 lipca 2001 r. w sprawie C-399/98 Ordine degli Architetti delle Province di Milano e Lodi i inni v. Comune di Milano, ECR 2001, s. I-5409, pkt 77).
Przedmiotem umowy w sprawie zamówienia publicznego jest zawsze ekwiwalentna wymiana świadczenia pieniężnego zamawiającego za dostawę, usługę lub robotę budowlaną świadczone przez wykonawcę.
Definicja zamówienia publicznego nie jest związana z pochodzeniem środków finansowych zamawiającego z określonych źródeł. Oznacza to, że zamówienie publiczne nie jest związane wyłącznie z wydatkowaniem środków publicznych. Do uznania umowy za zamówienie publiczne wystarczające jest, że zamawiający zawiera ją odpłatnie i w formie pisemnej (zob. art. 139 Pzp), nawet jeżeli jest to umowa na rzecz osoby trzeciej. Zamówieniem publicznym będzie umowa grupowego ubezpieczenia pracowniczego, w której zamawiający jest zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia (składki ubezpieczeniowej), także w sytuacji, gdy składki są potrącane z wynagrodzeń pracowników zamawiającego.
Potrącanie składek z wynagrodzeń pracowników zamawiającego nie zmienia faktu, że stroną umowy ubezpieczenia jest zamawiający (pracodawca).
Opracowanie: Zespół wPrzetargach
Zob. Komunikat w sprawie stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych w związku z wejściem w życie przepisów centralizujących rozliczenia podatku VAT jednostek samorządu terytorialnego” (www.uzp.gov.pl)