Podmiot orzekający: Krajowa Izba Odwoławcza
Data wydania i sygnatura orzeczenia: wyrok z dnia 2 września 2014 r., KIO 1720/14
Czy żądanie posiadania bazy magazynowo - transportowej wyposażonej w system całodobowego monitoringu wizualnego w postępowaniu na odbieranie odpadów komunalnych narusza art. 22 ust. 1a Pzp ?
Zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu oraz wymagane od wykonawców środki dowodowe w sposób proporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz umożliwiający ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, w szczególności wyrażając je jako minimalne poziomy zdolności.
W odniesieniu do zarzutu dotyczącego wymogu, aby baza magazynowo - transportowa wykonawcy wyposażona była w system całodobowego monitoringu wizualnego, ze szczególnym uwzględnieniem wjazdu i miejsc postojowych odwołujący przedstawił następujące uzasadnienie:
Wymogi, które winna spełniać baza magazynowo - transportowa zostały określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Z postanowień zawartych w przywoływanym akcie nie wynika, by warunkiem sine qua non dla takiej bazy było wyposażenie jej w system całodobowego monitoringu wizualnego, ze szczególnym uwzględnieniem wjazdu i miejsc postojowych.
Art. 22 ust. 4 ustawy P.z.p. stanowi, iż „Opis sposobu dokonania oceny spełniania warunków, o których mowa w ust. 1, powinien być związany z przedmiotem zamówienia oraz proporcjonalny do przedmiotu zamówienia” zaś art. 29 ust. 2 ustawy P.z.p. reguluje, że „Przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję”. Odwołujący poczytał kwestionowane wymaganie, jako nadmierne i wygórowane, nie przystające do przedmiotu postępowania - jakim jest odbiór odpadów komunalnych od mieszkańców N.S., a także regulacji przywoływanego rozporządzenia Ministra Środowiska, zatem jako nieproporcjonalne i nie uzasadnione praktycznymi potrzebami przy realizacji tego typu usługi. Skoro wspomniane rozporządzenie w § 2 ust. 2 wskazuje, iż „W zakresie wyposażenia bazy magazynowo - transportowej należy zapewnić, aby teren bazy magazynowo-transportowej był zabezpieczony w sposób uniemożliwiający wstęp osobom nieupoważnionym” - odwołujący nie znajdował uzasadnienia dla wprowadzenia dodatkowego warunku dotyczącego monitoringu terenu bazy. Odwołujący podnosił, iż w kwestii nieproporcjonalności opisu przedmiotu zamówienia wypowiadała się wielokrotnie Krajowa Izba Odwoławcza wskazując m.in.: „Opis oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu nie może powodować wyłączenia z udziału wykonawców, którzy byliby w stanie wykonać zamówienie. Nieprawidłowe jest na tyle rygorystyczne opisanie warunków udziału w postępowaniu, iż nie można ich uzasadnić potrzebami danego zamówienia i zamawiającego” (Uchwała KIO z dnia 11 marca 2014 r. sygn. akt KIO/KU 18/14), „Wykonawcy zapoznając się z treścią opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunku udziału w postępowaniu podejmują decyzję o swoim udziale w postępowaniu o udzielenie zamówienia, tym samym nadmiarowe lub nieproporcjonalne wymagania zamawiającego powodują rezygnację części wykonawców zdolnych do wykonania zamówienia i mogących rzetelnie zrealizować przedmiotowe zamówienie, tym samym wady opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu wpływają na naruszenie zasady uczciwej konkurencji wynikającej z art. 7 ust. 1 p.z.p. " (wyrok KIO z dnia 28 stycznia 2014 r. sygn. akt KIO 58/14).
Odwołujący wnosił o nakazanie zamawiającemu usunięcia zapisu specyfikacji istotnych warunków zamówienia, w którym wymaga się by baza magazynowo - transportowa wykonawcy wyposażona była w system całodobowego monitoringu wizualnego, ze szczególnym uwzględnieniem wjazdu i miejsc postojowych.
Zamawiający stwierdził natomiast, że koszt założenia monitoringu na 4 kamery z montażem z podzespołami wg ofert występujących na rynku nie jest znaczący. Może mieścić się w granicach niewiele powyżej 2 tys. zł, zatem nie znaczy wiele w cenie oferty, a monitoring ten ma dawać zamawiającemu możliwość kontroli i weryfikacji spełniania obowiązków umownych przez wykonawcę zamówienia np. wykonywania usługi za pomocą pojazdów wskazywanych w ofercie, weryfikacji wskazań GPS przypisanych do określonego pojazdu, kontroli tego, aby pojazdy na koniec dnia były opróżnione z zawartości i były parkowane na terenie bazy.
Stanowisko Krajowej Izby Odwoławczej
W sprawie wymogu posiadania bazy magazynowo - transportowej SIWZ oraz załączniki zawierają następujące postanowienia.
W SIWZ zamawiający postanowił, że „Wykonawca na czas realizacji przedmiotowego zamówienia będzie dysponował bazą magazynowo - transportową, do której wykonawca posiada tytuł prawny, zgodną z wymogami rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości: Dz. U. z dnia 2013 r. poz. 122), a ponadto spełniającą między innymi następujący warunek: lit. g baza magazynowo - transportowa powinna być wyposażona w urządzenia zapewniające prowadzenie całodobowego monitoringu wizualnego ze szczególnym uwzględnieniem wjazdu oraz miejsc postojowych - przy czym dopuszczalne jest dysponowanie przez wykonawcę więcej niż jedną bazą magazynowo - transportową, z zastrzeżeniem, że uznawane będą tylko bazy, w których jest możliwość parkowania, co najmniej 5 pojazdów.
Postanowienie powyższe zostało powtórzone w punkcie 13.4 załącznika nr 1 do SIWZ i wzoru umowy. Wykonawca na czas realizacji przedmiotowego zamówienia będzie dysponował bazą magazynowo - transportową oraz pojazdów spełniającą wymagania określone w aktualnie obowiązujących przepisach prawa dotyczących szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (obecnie rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości: Dz. U. z dnia 2013 r. poz. 122).
Załącznik nr 5 do SIWZ. Wykaz narzędzi, wyposażenia zakładu i urządzeń technicznych dostępnych wykonawcy usług w celu wykonania zamówienia wraz z informacją o podstawie do dysponowania tymi zasobami. Baza magazynowo - transportowa: lokalizacja, miejscowość, adres, nr działki, nr KW, opis sposobu spełnienia warunku punktu VI pkt 2.3.2 SIWZ; forma posiadania (dysponuję, będę dysponował, oraz tytuł prawny).
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej zarzut nie podlegał uwzględnieniu. Kwestionowane postanowienie nie narusza art. 29 ust. 2 ustawy P.z.p. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. (Dz. U. z dnia 2013 r. poz. 122) określa wymagania dla baz magazynowo - transportowych związanych z wykonywaniem usług w zakresie odbierania i zagospodarowywania odpadów. Dlatego też, jako wymóg ustalony przepisami - pozostaje proporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz związany z przedmiotem zamówienia - jak nakazuje art. 22 ust. 4 ustawy P.z.p. Posiadanie odpowiedniej bazy magazynowo - transportowej stanowi o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu w zakresie potencjału technicznego wykonawcy, o którym mowa w art. 22 ust. 1 punkt 3 ustawy P.z.p. Nawet, jeżeli przepisy przywoływanego wyżej rozporządzenia wprost nie mówią o wyposażeniu bazy w system całodobowego monitoringu wizualnego, nie oznacza to, że zamawiający nie mógł takiego wymogu wprowadzić do postanowień SIWZ, i że wymóg ten pozostaje nieproporcjonalny i niezwiązany z przedmiotem zamówienia. Nie można było pominąć, iż system zbierania i zagospodarowania odpadów, za który gminy są odpowiedzialne ma być zamknięty (szczelny) i pod tym kątem nadzorowany. Pod względem technicznym tworzenie całodobowego monitoringu wizualnego obiektów nie jest nadmiernie skomplikowane, ani kosztowne, a zatem jest dość powszechnie stosowane i z pewnością nie ogranicza dostępu do postępowania szerokiemu kręgowi wykonawców zdolnych do należytego wykonania zamówienia. Koszt instalacji odpowiednich urządzeń wykonawca wlicza w cenę oferty. Monitoring ten ma dawać zamawiającemu możliwość kontroli i weryfikacji spełniania obowiązków umownych przez wykonawcę zamówienia np. wykonywania usługi za pomocą pojazdów wskazywanych w ofercie, weryfikacji wskazań GPS przypisanych do określonego pojazdu, kontroli tego, aby pojazdy na koniec dnia były opróżnione z zawartości i były parkowane na terenie bazy.
Zarzuty i żądanie odwołującego - nakazania zamawiającemu usunięcia zapisu specyfikacji istotnych warunków zamówienia, w którym wymaga się by baza magazynowo - transportowa wykonawcy wyposażona była w system całodobowego monitoringu wizualnego, ze szczególnym uwzględnieniem wjazdu i miejsc postojowych, nie mogły zostać uwzględnione, były bowiem wyrazem próby ukształtowania postanowień SIWZ w sposób indywidualnie dogodny dla wykonawcy, który nie jest zainteresowany aby jego działania były nadzorowane w sposób ciągły poprzez monitoring.
Teksty i sygnatury orzeczeń Krajowej Izby Odwoławczej pochodzą z bazy orzeczeń Krajowej Izby Odwoławczej dostępnej na stronie internetowej Urzędu Zamówień Publicznych