Kwestię związku z przedmiotem zamówienia i proporcjonalności ww. opisu należy rozstrzygać przyjmując za punkt odniesienia zakres, skalę i stopień skomplikowania przedmiotu zamówienia oraz cel, jaki przyświeca określeniu warunków udziału w postępowaniu, tj. dopuszczenie do postępowania wykonawców, którzy - dysponując odpowiednio dużym potencjałem - dają rękojmię należytego wykonania przedmiotu przyszłej umowy.
Problemem, jaki powstaje na gruncie określania warunków udziału w postępowaniu oraz ich proporcjonalności do przedmiotu zamówienia, jest ryzyko zawężenia kręgu wykonawców mogących ubiegać się o zamówienie, co ma bezpośrednie przełożenie na zachowanie konkurencji. Z drugiej jednak strony, ustanowienie określonych warunków udziału w postępowaniu służyć ma ochronie słusznego interesu zamawiających, a dopuszczenia jak największej liczby wykonawców do postępowania nie można uznać za priorytet w stosunku do dbałości o należytą realizację zamówienia. Ukształtowanie wymogów na poziomie mogącym skutkować ograniczeniem liczby wykonawców dopuszczonych do ubiegania się o udzielenie zamówienia należy uznać - w ocenie Krajowej Izby Odwoławczej - za dopuszczalne w takim zakresie, w jakim jest obiektywnie usprawiedliwione dążeniem do zapewnienia należytej jakości wykonania przedmiotu zamówienia. Jeżeli określony warunek nie jest niezbędny do zapewnienia, że zamówienie zostanie udzielone wykonawcy mającemu potencjał pozwalający je należycie wykonać, warunek taki należy uznać za nieproporcjonalny i ograniczający konkurencję.
W niniejszej sprawie należało więc rozstrzygnąć, czy zakwestionowany przez Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych opis sposobu dokonania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu służył dopuszczeniu do udziału w postępowaniu wykonawców mających potencjał niezbędny do należytego wykonania zamówienia, czy też sposób sformułowania tego opisu nie był konieczny do osiągnięcia powyższego celu.
Z uwagi na fakt, że ustalenie powyższych okoliczności wymaga wiadomości specjalnych, Prezes Urzędu Zamówień Publicznych zasięgnął opinii biegłego z zakresu informatyki. (…)
Krajowa Izba Odwoławcza zwróciła uwagę, że w zakresie, w jakim sprawa wymaga wiadomości specjalnych Prezes Urzędu Zamówień Publicznch nie był uprawniony do poczynienia ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeżeli opinia ta była kompletna, spójna logicznie i zawierała argumentację umożliwiającą dokonanie wszechstronnej oceny. Z kolei rozstrzygnięcie wbrew tej opinii byłoby zasadne pod warunkiem podważenia jej wiarygodności lub wykazania wad takich jak wewnętrzna sprzeczność, niekompletność, brak oparcia w pozostałym materiale dowodowym, nieprzedstawienie stanowczych konkluzji.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej, skierowane do biegłego pytania były sformułowane prawidłowo, w sposób pozwalający ustalić okoliczności istotne dla oceny spornych warunków udziału w postępowaniu. Izba doszła również do przekonania, że sporządzona przez biegłego opinia (wraz z opiniami uzupełniającymi) nie była obarczona żadną z wad, które uzasadniałyby odstąpienie od jej uwzględnienia (w zakresie, w jakim obejmuje ona wiadomości specjalne) i dokonanie przez Kontrolującego własnych ustaleń wbrew tej opinii, a sformułowana przez Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych ocena prawna wniosków wynikających z opinii biegłego była prawidłowa.
Biegły jednoznacznie stwierdził, że część kwestionowanych wymagań ma charakter nadmierny i z technicznego punktu widzenia nieuzasadniony, a łączne spełnienie opisanych przez Zamawiającego warunków powoduje ograniczenie liczby potencjalnych wykonawców do jednego - dotychczasowego wykonawcy.
Krajowa Izba Odwolawcza podziela stanowisko Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, że wymóg dysponowania zespołem dedykowanym do realizacji przedmiotowego zamówienia sam w sobie nie może zostać uznany za nadmierny, podobnie jak nie ma podstaw do zakwestionowania wyłącznie liczby osób wchodzących w skład tego zespołu. Ustanowione wymagania należy jednak oceniać całościowo, nie zaś w oderwaniu od siebie.
Należy więc zwrócić uwagę, że Zamawiający szczegółowo określił wymagania zarówno w stosunku do zespołu (określając jego liczebność i skład), jak i w stosunku do każdej z osób wchodzących w skład tego zespołu, ustanawiając warunki dotyczące zarówno ogólnego doświadczenia w IT, jak i doświadczenia w realizacji szczegółowo opisanych usług, a także umiejętności, w tym charakterystycznych dla działalności Zamawiającego.
Szczegółowy opis wymagań w zakresie doświadczenia i kwalifikacji dotyczy nie zespołu jako całości, ale wszystkich funkcji w zespole z osobna, co więcej - bez uwzględnienia, czy mają one kluczowe czy może jedynie pomocnicze znaczenie (jak np. trener szkoleniowy). Zamawiający nie rozgraniczył, które ze wskazanych stanowisk w zespole rzeczywiście mają zasadnicze znaczenie dla oceny zdolności wykonawcy do należytej realizacji zamówienia. Zamawiający nie wykazał w zastrzeżeniach, dlaczego jego zdaniem niezbędne było tak szczegółowe i wieloelementowe określenie wymagań w odniesieniu do poszczególnych osób, a nie byłoby wystarczające np. określenie wymagań w stosunku do zespołu jako całości lub poszczególnych grup stanowisk (co nie musiałoby oznaczać odstąpienia od wymogu dysponowania zespołem dedykowanym, rozumianego jako wymóg realizowania zamówienia przez osoby przedstawione na potwierdzenie spełnienia warunku udziału w postępowaniu w zakresie dysponowania osobami zdolnymi do realizacji zamówienia).
Opierając się na wnioskach wynikających z opinii biegłego Prezes Urzędu Zamówień Publicznych zasadnie stwierdził, że zbieg warunku dotyczącego przedstawienia dedykowanego zespołu o określonej przez Zamawiającego liczebności w powiązaniu z określeniem wszystkich funkcji w zespole i sformułowaniem szczegółowych wymogów w odniesieniu do osób pełniących poszczególne funkcje nie jest uzasadnione celem, jakim jest udzielenie zamówienia wykonawcy dającego rękojmię jego należytego wykonania. Tak określony opis sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu, jakkolwiek związany z przedmiotem zamówienia, nie jest do tego przedmiotu proporcjonalny. Tym samym tak szczegółowe opisanie warunku, z ustanowieniem wielu „podwarunków” mogło prowadzić do ograniczenia konkurencji.
Krajowa Izba Odwoławcza podziela stanowisko Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, że fakt niekwestionowania przez wykonawców warunków udziału w postępowaniu w drodze środków ochrony prawnej nie przesądza o prawidłowości tych warunków.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej także niedomaganie się zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu w tym zakresie może wynikać z indywidualnych decyzji o zaniechaniu udziału w postępowaniu, w tym podyktowanych względami biznesowymi, co nie świadczy o tym, że ustanowione przez Zamawiającego warunki nie były nadmierne.
Uchwała z dnia 9 listopada 2015 r., KIO/KD 59/15
Źródło: www.uzp.gov.pl