Dopuszczalność przedłużenia terminu związania ofertą po uchyleniu się wykonawcy od podpisania umowy

W przypadku gdy wybór najkorzystniejszej oferty nie nastąpi przed upływem terminu związania ofertą określa w dokumentach zamówienia, zamawiający przed upływem terminu związania ofertą, zwraca się jednokrotnie do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o wskazywany przez niego okres, nie dłuższy niż 60 dni (art. 220 ust. 3 ustawy Pzp). 

Przedłużenie terminu związania ofertą określonego w dokumentach zamówienia, wymaga złożenia przez wykonawcę pisemnego oświadczenia o wyrażeniu zgody na przedłużenie terminu związania ofertą (art. 220 ust. 4 ustawy Pzp). 

W przypadku gdy zamawiający żąda wniesienia wadium, przedłużenie terminu związania ofertą, następuje wraz z przedłużeniem okresu ważności wadium albo, jeżeli nie jest to możliwe, z wniesieniem nowego wadium na przedłużony okres związania ofertą (art. 220 ust. 4 ustawy Pzp).

W przypadku trybu podstawowego problematyka przedłużenia terminu związania ofertą została unormowana w art. 307 ustawy Pzp.

Użyte w art. 220 ust. 3 i art. 307 ust. 2 ustawy Pzp wyrażenie „zwraca się jednokrotnie do wykonawców o wyrażenie zgody” nie ma wymiaru absolutnego i nie oznacza bezwzględnego obowiązku zwrócenia się do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie terminu związania ofertą. W przypadku odstąpienia zamawiającego od zwrócenia się do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie terminu związania ofertą, gdy wybór najkorzystniejszej oferty nie nastąpi przed upływem terminu związania ofertą, przepisy ustawy Pzp nie przewidują dla zamawiającego żadnych negatywnych skutków prawnych. 

Przepisy art. 220 ust. 3 i art. 307 ust. 2 ustawy Pzp zmieniły zasady przedłużania terminu związania ofertą obowiązujące w przepisach nieobowiązującej ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1843 i z 2020 r. poz. 288) - w skrócie „Pzp2004”. Na podstawie art. 220 ust. 3 i art. 307 ust. 2 ustawy Pzp wykonawca nie ma już możliwości samodzielnego przedłużania terminu związania ofertą. Taka możliwość była przewidziana w art. 85 ust. 2 Pzp2004 („Wykonawca samodzielnie lub na wniosek zamawiającego może przedłużyć termin związania ofertą, z tym że zamawiający może tylko raz, co najmniej na 3 dni przed upływem terminu związania ofertą, zwrócić się do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o oznaczony okres, nie dłuższy jednak niż 60 dni.”). W świetle przepisów art. 220 ust. 3 i art. 307 ust. 2 ustawy Pzp wykonawca nie może przez jednostronną czynność prawną - oświadczenie woli - przedłużyć terminu związania swoją ofertą. 

Brak w przepisach ustawy Pzp możliwości przedłużenia przez wykonawcę terminu związania ofertą został zrekompensowany nałożeniem na zamawiającego obowiązku wezwania wykonawcy, którego oferta otrzymała najwyższą ocenę, do wyrażenia, w wyznaczonym przez zamawiającego terminie, pisemnej zgody na wybór jego oferty, jeżeli termin związania ofertą upłynął przed wyborem najkorzystniejszej oferty (art. 252 ust. 2 ustawy Pzp), a w przypadku braku takiej zgody, obowiązku zwrócenia się o wyrażenie takiej zgody do kolejnego wykonawcy (drugiego w rankingu), którego oferta została najwyżej oceniona, chyba że zachodzą przesłanki do unieważnienia postępowania (art. 252 ust. 3 ustawy Pzp). Jeżeli wykonawca drugi w rankingu nie wyrazi zgody na wybór oferty, zamawiający zwraca się do kolejnego wykonawcy o wyrażenie pisemnej zgody na wybór jego, chyba że zachodzą przesłanki do unieważnienia postępowania. 

Przepisy art. 252 ust. 2 i 3 ustawy Pzp stanowią swoistą gwarancję dla wykonawców, w przypadku, gdyby zamawiający świadomie lub wskutek zapomnienia doprowadził do sytuacji, w której zwrócenie się do nich o wyrażenie zgody na przedłużenie terminu związania ofertą byłoby na tyle spóźnione, że uniemożliwiałoby złożenie przez nich pisemnego oświadczenia o wyrażeniu zgody na przedłużenie tego terminu oraz przedłużenie okresu ważności wadium albo, jeżeli nie byłoby to możliwe, wniesienie nowego wadium na przedłużony okres związania ofertą. 

Żaden przepis ustawy Pzp nie przewiduje dla zamawiającego negatywnych skutków prawnych w przypadku zwrócenia się zamawiającego do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie terminu związania ofertą, jeżeli termin ten nie upłynął, a wykonawca, którego ofertę wybrano jako najkorzystniejszą w terminie związania ofertą, odmówił podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego na warunkach określonych w ofercie. Ważne jest, aby zwrócenie się zamawiającego do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie terminu związania ofertą nastąpiło jeszcze przed upływem terminu związania ofertą i było jednokrotne.

Użyte w art. 220 ust. 3 ustawy Pzp wyrażenie „wybór najkorzystniejszej oferty” nie oznacza pierwszego wyboru najkorzystniejszej oferty, tylko ostateczny wybór najkorzystniejszej oferty. W przeciwnym razie zamawiający nie mógłby dokonać wyboru najkorzystniejszej oferty na podstawie art. 263 ustawy Pzp, po dokonaniu ponownego badania i oceny ofert spośród ofert. 

Na gruncie przepisów ustawy Pzp za absurdalne należy przyjąć stanowisko, że w przypadku uznania, że kolejny wybór najkorzystniejszej oferty uprawnia zamawiającego do zwrócenia się do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie terminu związania ofertą, zbędny byłby przepis art. 252 ust. 2 ustawy Pzp. Przepis art. 252 ust. 2 ustawy Pzp dotyczy bowiem sytuacji, gdy termin związania ofertą upłynął przed wyborem najkorzystniejszej oferty.

Nie można zatem zgodzić się ze stanowiskiem, że na gruncie przepisów art. 220 ust. 3 i art. 307 ust. 2 ustawy Pzp, tylko gdy pierwszy wybór najkorzystniejszej oferty nie nastąpi przed upływem terminu związania ofertą, zamawiający będzie mógł przed upływem tego terminu, zwrócić się jednokrotnie do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o wskazywany przez niego okres. Pozostaje przecież kwestia chociażby kolejnego wyboru najkorzystniejszej oferty po unieważnieniu czynności uprzedniego wyboru najkorzystniejszej oferty.

Niestety, ale upływ terminu związania ofertą wiąże się z negatywnymi konsekwencjami wyłącznie dla zamawiającego. Zamawiający zwraca wadium niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od upływu terminu związania ofertą (art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp).

Jeżeli przed upływem terminu związania ofertą, wykonawca, którego oferta została wybrana odmówił podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego na warunkach określonych w ofercie, zamawiający przed wyborem najkorzystniejszej oferty na podstawie art. 263 ustawy Pzp, może zwrócić się jednokrotnie do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o wskazywany przez niego okres, nie dłuższy niż 60 dni lub 30 dni. Nie przeciwstawiają się temu żadne przepisy ustawy Pzp.

 

Dziękujemy za przeczytanie tego artykułu do końca. Czytaj portal wPrzetargach.pl na bieżąco.
Portal wPrzetargach.pl to najlepsze komentarze i kompendium wiedzy o zamówieniach publicznych