Zgodnie z art. 117 ust. 2 ustawy Pzp, warunek dotyczący uprawnień do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub zawodowej, o którym mowa w art. 112 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp, jest spełniony, jeżeli co najmniej jeden z wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia posiada uprawnienia do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub zawodowej i zrealizuje roboty budowlane, dostawy lub usługi, do których realizacji te uprawnienia są wymagane.
Zgodnie natomiast z art. 117 ust. 3 ustawy Pzp w odniesieniu do warunków dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia mogą polegać na zdolnościach tych z wykonawców, którzy wykonają roboty budowlane lub usługi, do realizacji których te zdolności są wymagane.
W przypadku, o którym mowa w art. 117 ust. 2 i 3 ustawy Pzp, wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia dołączają odpowiednio do wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo do oferty oświadczenie, z którego wynika, które roboty budowlane, dostawy lub usługi wykonają poszczególni wykonawcy (art. 117 ust. 4 ustawy Pzp). Obowiązek złożenia oświadczenia, o którym mowa w art. 117 ust. 4 ustawy Pzp, odnosić należy również do wykonawców, prowadzących działalność w formie spółki cywilnej.
Zgodnie z § 7 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 30 grudnia 2020 r. w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań technicznych dla dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie (Dz. U. z 2020 r. poz. 2452, dalej jako „rozporządzenie”), oświadczenie, o którym mowa w art. 117 ust. 4 ustawy Pzp, przekazuje się w postaci elektronicznej i opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a w przypadku postępowań lub konkursów o wartości mniejszej niż progi unijne, kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym.
Jeżeli oświadczenie, o którym mowa w art. 117 ust. 4 ustawy Pzp zostało sporządzone jako dokument w postaci papierowej i opatrzone własnoręcznym podpisem, przekazuje się cyfrowe odwzorowanie tego dokumentu opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a w przypadku postępowań lub konkursów, o wartości mniejszej niż progi unijne, kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym, poświadczającym zgodność cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej (§ 7 ust. 2 rozporządzenia).
Na podstawie § 7 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia, poświadczenia zgodności cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej (§ 7 ust. 2 rozporządzenia), w przypadku oświadczenia, o którym mowa w art. 117 ust 4 ustawy Pzp, dokonuje wykonawca wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia. Przepis § 7 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia należy rozumieć w ten sposób, że poświadczenia zgodności cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej oświadczenia, o którym mowa w art. 117 ust. 4 ustawy Pzp mogą dokonać wszyscy wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia, ale także jeden z wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia, który umocowany został do reprezentowania członków konsorcjum w postępowaniu.
Poświadczenia zgodności cyfrowego odwzorowania z oświadczeniem, o którym mowa w art. 117 ust. 4 ustawy Pzp w postaci papierowej, może dokonać również notariusz (§ 7 ust. 4 rozporządzenia).
Należy zauważyć, że oświadczenie, o którym mowa w art. 117 ust. 4 ustawy Pzp (podobnie jak zobowiązanie podmiotu udostępniającego zasoby, o którym mowa w art. 118 ust. 3 ustawy Pzp) jest podmiotowym środkiem dowodowym, który w trybie przetargu nieograniczonego oraz podstawowym wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia dołączają do oferty. Oświadczenie to w trybie przetargu nieograniczonego oraz podstawowym nie jest podmiotowym środkiem dowodowym składanym przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia na wezwania, o których mowa odpowiednio w art. 126 ust. 1 i art. 274 ust. 1 ustawy Pzp.
Jeżeli w postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego i podstawowym wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia nie dołączą do oferty oświadczenia, o którym mowa w art. 117 ust. 4 ustawy Pzp lub jest ono niekompletne lub zawiera błędy, zamawiający wzywa wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia odpowiednio do jego złożenia, poprawienia lub uzupełnienia w wyznaczonym terminie, chyba że oferta tych wykonawców podlega odrzuceniu bez względu na jego złożenie, uzupełnienie lub poprawienie lub zachodzą przesłanki unieważnienia postępowania.
Celem art. 117 ust. 4 ustawy Pzp jest umożliwienie weryfikacji, jeszcze przed wezwaniem wykonawcy, którego oferta zostanie najwyżej oceniona, czy planowany podział zadań pomiędzy wykonawcami wspólnie ubiegającymi się o udzielenie zamówienia zapewnia realne wykorzystanie deklarowanych przez nich zasobów w celu potwierdzenia spełnienia warunków udziału w postępowaniu.
Ze względu na cel jakiemu służy oświadczenie, o którym mowa w art. 117 ust. 4 ustawy Pzp, w postępowaniach prowadzonych w trybach przetargu nieograniczonego i podstawowym, zamawiający powinien wezwać wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia odpowiednio do jego złożenia, poprawienia lub uzupełnienia w trybie art. 128 ust. 1 ustawy Pzp, od razu, gdy po otwarciu ofert stwierdzi, że wykonawcy ci nie dołączyli do oferty takiego oświadczenia lub jest ono niekompletne lub zawiera błędy (analogicznie, jak w przypadku oświadczenia, o którym mowa w art. 125 ust. 1 ustawy Pzp oraz zobowiązania podmiotu udostępniającego zasoby, o którym mowa w art. 118 ust. 3 ustawy Pzp), a nie dopiero, gdy oferta tych wykonawców zostanie najwyżej oceniona.
Jeżeli na wezwanie z art. 128 ust. 1 ustawy Pzp wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia nie złożą, nie poprawią lub nie uzupełnią oświadczenia, o którym mowa w art. 117 ust. 4 ustawy Pzp, zamawiający odrzuca ofertę tych wykonawców na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy Pzp.
Uzasadnione podstawy do uznania, że złożone uprzednio oświadczenia, o którym mowa w art. 117 ust. 4 ustawy Pzp nie jest już aktualne
Na podstawie art. 126 ust. 3 i art. 274 ust. 3 ustawy Pzp, w przypadku, gdy zachodzą uzasadnione podstawy do uznania, że złożone uprzednio oświadczenia, o którym mowa w art. 117 ust. 4 ustawy Pzp, nie jest już aktualne, zamawiający może w każdym czasie wezwać wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia do złożenia takiego oświadczenia, aktualnego na dzień jego złożenia.
Przepisy art. 126 ust. 3 i art. 274 ust. 3 ustawy Pzp to przepisy szczególne, modyfikujące art. 126 ust. 1 i art. 274 ust. 1 ustawy Pzp.
Zamawiający, chcąc skorzystać z przepisów art. 126 ust. 3 i art. 274 ust. 3 ustawy Pzp musi mieć uzasadnione podstawy co do nieaktualności złożone uprzednio oświadczenia, o którym mowa w art. 117 ust. 4 ustawy Pzp.
Uzasadnioną podstawą może być informacja medialna lub informacja przekazana zamawiającemu przez innego wykonawcę, że jeden z wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia już nie posiada wymaganego wykształcenia, a tym samym wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia nie mogą polegać na zdolnościach zawodowych tego wykonawcy tego wykonawcy w zakresie jego wykształcenia. Analogicznie w przypadku uprawnień do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub zawodowej.
W takich przypadkach zamawiający chcąc mieć pewność, że jeden z wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia nadal posiada np. wymagane uprawnienia do prowadzenia określonej działalności zawodowej, może przed dokonaniem kwalifikacji podmiotowej wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia, wezwać tych wykonawców do złożenia nowego oświadczenia, o którym mowa w art. 117 ust. 4 ustawy Pzp, w celu ustalenia, czy podział zadań pomiędzy wykonawcami wspólnie ubiegającymi się o udzielenie zamówienia, wskazany w oświadczeniu, o którym mowa w art. 117 ust. 4 ustawy Pzp złożonym wraz z ofertą, jest nadal aktualny.
Józef Edmund Nowicki