W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej zamawiający nie dopełnił obowiązków informacyjnych nałożonych ustawą w związku z wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie z wolnej ręki, ponieważ naruszył art. 262 ustawy Pzp. Przepis ten stanowi, że w przypadku unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia zamawiający niezwłocznie zawiadamia wykonawców, którzy ubiegali się o udzielenie zamówienia w tym postępowaniu, o wszczęciu kolejnego postępowania, które dotyczy tego samego przedmiotu zamówienia lub obejmuje ten sam przedmiot zamówienia.
Zamawiający i przystępujący wywodzili, że skoro zamawiający skrócił czas wykonania umowy z 12 do 6 miesięcy, nie był zobowiązany do przekazania informacji o wszczęciu kolejnego postępowania z powodu zmiany jego przedmiotu. Krajowa Izba Odwoławcza nie zgodziła się z tym poglądem i uznała, że przedmiot zamówienia i termin jego wykonania na gruncie przepisów ustawy Pzp stanowią dwie odrębne kategorie prawne. Wynika to z art. 134 ust. 1 pkt 4 i 6 ustawy Pzp, które odrębnie wskazują jako elementy SWZ: opis przedmiotu zamówienia i termin wykonania zamówienia. Przepisy dotyczące opisu przedmiotu zamówienia znajdują się w art. 99 i nast. ustawy Pzp. Dotyczą one wymagań zamawiającego o charakterze przedmiotowym, nie zaś terminu, co potwierdza ich rozłączność.
Krajowa Izba Odwoławcza zwróciła uwagę, że nie można też pominąć, iż art. 262 ustawy Pzp zawiera dwie odrębne przesłanki, ponieważ kolejne postępowanie może dotyczyć tego samego przedmiotu zamówienia lub obejmować ten sam przedmiot zamówienia. Ziszczenie jednej z tych przesłanek skutkuje obowiązek informacyjny zamawiającego. W konsekwencji nawet przyjęcie nieprawidłowego poglądu zamawiającego musi prowadzić do stwierdzenia naruszenia art. 262 ustawy Pzp. Nawet jeśli postępowanie w trybie z wolnej ręki nie obejmowało tego samego przedmiotu co unieważnione postępowanie prowadzone w trybie przetargu nieograniczonego, to z całą pewnością dotyczyło tego samego przedmiotu zamówienia.
Krajowa Izba Odwoławcza zawróciła również uwagę, ze art. 262 ustawy Pzp nie jest przepisem o charakterze wyłącznie formalnym. Jego funkcją jest zwiększenie konkurencyjności postępowań przez przekazanie informacji wykonawcom potencjalnie zainteresowanym zamówieniem. Jego prawidłowe stosowanie jest istotne dla zachowania zasad prowadzenia postępowania - uczciwej konkurencji, równego traktowania i przejrzystości. Poszanowanie tych zasad może zostać zagrożone zwłaszcza w sytuacji, gdy zamawiający, który zamierza udzielić zamówienia w trybie z wolnej ręki nie dopełni obowiązków informacyjnych. W tej bowiem sytuacji zastosowanie trybu niekonkurencyjnego nie może być poddane kontroli przez wniesienie środków ochrony prawnej na wczesnym etapie. Nie można też pominąć, że stosowanie art. 262 ustawy Pzp nie jest ograniczone wyłącznie do konkurencyjnych trybów udzielania zamówienia. Powołany przepis nie zawiera takiego ograniczenia. Obowiązkiem zamawiającego jest zatem, w razie unieważnienia postępowania, poinformowanie wykonawców, którzy ubiegali się o udzielenie zamówienia w postępowaniu prowadzonym w trybie konkurencyjnym, o zamiarze wszczęcia kolejnego postępowania niezależnie od planowanego trybu udzielenia zamówienia.
Te same względy wynikające z zasad postępowania o udzielenie zamówienia prowadzą do przekonania, że obowiązek zamawiającego polegający na zapewnieniu aktualności planu zamówień, nie jest spełniony wtedy, gdy informacje o zamówieniu zostaną zamieszczone w planie już po wszczęciu postępowania. Plan zamówień jest źródłem wiedzy o postępowaniach o udzielenie zamówienia, co sprzyja konkurencyjności postępowań. Zamawiający naruszył zatem art. 23 ust. 4 ustawy Pzp.
Krajowa Izba Odwoławcza uznała również, że nie można mówić o braku naruszenia przez zamawiającego art. 23 ust. 4 oraz art. 262 ustawy Pzp z powodu braku opatrzenia ich sankcją za niedopełnienie przez zamawiającego obowiązków wynikających z tych przepisów. Przede wszystkim zważyć należy, że oba powołane przepisy mają charakter bezwzględnie obowiązujący. Dodatkowo, odpowiedzi na pytanie o znaczenie tych przepisów dostarczają w sposób nie budzący wątpliwości zasady prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia.
Wyrok z dnia 20 stycznia 2022 r., KIO 3796/21
Dziękujemy za przeczytanie tego artykułu do końca. Czytaj portal wPrzetargach.pl na bieżąco.
Portal wPrzetargach.pl to kompendium wiedzy o zamówieniach publicznych.