W opinii prawnej „Szacowanie wartości i udzielanie zamówień, w tym zamówień objętych projektem współfinansowanym ze środków Unii Europejskie” Urząd Zamówień Publicznych zwraca uwagę, że „Z odrębnymi zamówieniami będziemy mieli do czynienia w sytuacji, gdy przedmiot zamówienia ma inne przeznaczenie lub nie jest możliwym jego nabycie u tego samego wykonawcy (np. usługi ubezpieczeniowe i usługi edukacyjne / dostawa artykułów spożywczych i dostawa komputerów).”, a także w sytuacji, gdy „potrzeba udzielenia określonego zamówienia ujawni się dopiero po udzieleniu innego zamówienia podobnego przedmiotowo i funkcjonalnie, to w tym przypadku nie mamy do czynienia z nieuprawnionym dzieleniem zamówienia z uwagi na fakt, iż brak jest tożsamości czasowej takich zamówień.”
Z tej części opinii można wyprowadzić wniosek, że zamówieniem odrębnym będzie zamówienie nieprzewidywalne, wynikłe z sytuacji niewynikającej z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie mógł on przewidzieć, w chwili ustalania zamówienia, jeżeli potrzeba jego udzielenia ujawni się również po udzieleniu wszystkich zamówień tożsamych przedmiotowo lub o takim samym podobieństwie funkcjonalnym.
Zamówieniem nieprzewidywalnym będzie zatem zamówienie, którego potrzeba udzielenia ujawni się po udzieleniu wszystkich zamówień tożsamych przedmiotowo lub o takim samym podobieństwie funkcjonalnym, oraz którego wystąpienia zamawiający, przy uwzględnieniu zobiektywizowanej kategorii staranności nie mógł przewidzieć.
Zamówienie nieprzewidywalne to zamówienie, którego wystąpienia zamawiający, przy uwzględnieniu zobiektywizowanej kategorii staranności nie mógł przewidzieć (np. gdy ze względu na wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie mógł on przewidzieć, wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, a nie można zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia (art. 214 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp)). Wartość takiego zamówienia ustala się odrębnie.
Z orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej odnoszącego się do powyższych pojęć, wynika, że istotą zamówienia nieprzewidywalnego (sytuacji niemożliwej wcześniej do przewidzenia) jest to, że jego wystąpienie musi posiadać charakter obiektywny a nie wynikać z niedochowania należytej staranności przy planowaniu udzielenia zamówienia publicznego (zob. wyrok WSA w Łodzi dnia 17 kwietnia 2013 r., III SA/Łd 829/12 oraz uchwały KIO/KD 92/11, KIO/KD 83/11, KIO/KD 88/11, KIO/KD 89/11, KIO/KD 43/14, KIO/KD 21/12).
Jeżeli wartość zamówienia odrębnego, w tym również zamówienia, o którym mowa w art. 214 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp, będzie mniejsza niż 130.000 zł, zamawiający do udzielenia takiego zamówienia nie stosuje przepisów Pzp.
Opracowanie: Zespół wPrzetargach