Czy wszystkie przestępstwa, których wykrywaniem i zwalczaniem zajmują się urzędy skarbowe, są przestępstwami skarbowymi i stanowią podstawę wykluczenia z postępowania wykonawcy?

Czy wszystkie przestępstwa, których wykrywaniem i zwalczaniem zajmują się urzędy skarbowe, są przestępstwami skarbowymi i stanowią podstawę wykluczenia z postępowania wykonawcy?

 

Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 13 lit. c ustawy Pzp z postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się wykonawcę będącego osobą fizyczną, którego prawomocnie skazano za przestępstwo skarbowe.

Zgodnie natomiast z art. 24 ust. 7 pkt 1 ustawy Pzp wykluczenie wykonawcy następuje w przypadkach, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 13 lit. a-c i pkt 14 ustawy Pzp, gdy osoba, o której mowa w tych przepisach została skazana za przestępstwo wymienione w art. 24 ust. 1 pkt 13 lit. a-c ustawy Pzp, jeżeli nie upłynęło 5 lat od dnia uprawomocnienia się wyroku potwierdzającego zaistnienie jednej z podstaw wykluczenia, chyba że w tym wyroku został określony inny okres wykluczenia.

Zgodnie z art. 53 § 1 zdanie drugie ustawy - Kodeksu karnego skarbowego (w skrócie „k.k.s.” lub „kodeks karny skarbowy”), określenie czynu zabronionego jako przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego może nastąpić tylko w niniejszym kodeksie. Zgodnie z art. 53 § 2 k.k.s. przestępstwo skarbowe jest to czyn zabroniony przez kodeks pod groźbą kary grzywny w stawkach dziennych, kary ograniczenia wolności lub kary pozbawienia wolności.

Zgodnie natomiast z art. 107 § 4a ustawy - Kodeks karny (w skrócie „k.k.”) w razie skazania na grzywnę zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania.

Zgodnie z art. 106 k.k., z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe, a wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych.

Analizując powyższe przepisy, w pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że z art. 53 § 1 i 2 k.k.s. wyraźnie wynika, że przestępstwami skarbowymi są wyłącznie czyny zabronione określone w kodeksie karnym skarbowym.

Tak określona definicja przestępstwa skarbowego nie może być interpretowana w sposób rozszerzający, tym samym do przestępstw skarbowych nie mogą być zaliczane czyny zabronione określone w innych aktach prawnych.

W konsekwencji nie można przyjąć, że czyn, o którym mowa w art. 79 pkt 4 ustawy o rachunkowości, za który został skazany odwołujący, jest przestępstwem skarbowym („Kto wbrew przepisom ustawy o rachunkowości nie składa sprawozdania finansowego, skonsolidowanego sprawozdania finansowego, sprawozdania z działalności, sprawozdania z działalności grupy kapitałowej, sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej, skonsolidowanego sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej we właściwym rejestrze sądowym, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.”).

Krajowa Izba Odwoławcza zwróciła również uwagę, że z art. 28 ust. 1 pkt 10 i 11 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej wynika, że nie wszystkie przestępstwa, których rozpoznawaniem, wykrywaniem i zwalczaniem zajmują się urzędy skarbowe, są przestępstwami skarbowymi. W szczególności wyraźnie wyodrębnione zostały przestępstwa określone w ustawie o rachunkowości, co potwierdza, że są one przestępstwami odrębnymi od przestępstw skarbowych.

Reasumując, raz jeszcze należy powtórzyć, że w myśl art. 53 § 1 i 2 k.k.s., przestępstwami skarbowymi są czyny zabronione określone w k.k.s., a nie w innych aktach prawnych.

Tym samym odwołujący, który był skazany za czyn określony w ustawie o rachunkowości, nie może zostać uznany za skazanego za przestępstwo skarbowe. Oznacza to, że zamawiający niezasadnie wykluczył odwołującego z postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 13 lit. c ustawy Pzp, a w konsekwencji wobec odwołującego nie zachodziła także podstawa wykluczenia, o której mowa w art. 24 ust. 1 pkt 16 i 17 ustawy Pzp.

Krajowa Izba Odwoławcza zwróciła również uwagę, że z przesłanej zamawiającemu przez przystępującego informacji z KRK wyraźnie wynikało, że kara grzywny, na którą został skazany odwołujący, została przez niego wykonana w dniu 30 września 2016 r. Zgodnie z przytoczonym wyżej art. 107 § 4a k.k., w razie skazania na grzywnę zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wykonania kary.

Oznacza to, że w dniu 30 września 2017 r. nastąpiło zatarcie skazania odwołującego, co potwierdza także przedstawiona przez niego na rozprawie informacja z KRK, zgodnie z którą w dniu 10 stycznia 2019 r. nie figurował on w kartotece karnej.

Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 13 ustawy Pzp przesłanką wykluczenia wykonawcy z postępowania jest jego prawomocne skazanie za wymienione w tym przepisie przestępstwa. Skoro zatarcie skazania odwołującego nastąpiło ponad rok temu, to nie można przyjąć, że w czasie prowadzenia niniejszego postępowania odwołujący był w ogóle „skazany”.

Zatem niezależnie od faktu, że czyn, którego się dopuścił odwołujący, nie jest przestępstwem skarbowym, dodatkowo uznać należy, że w dniu składania ofert i później odwołujący w ogóle nie może być już uznany za osobę skazaną, ponieważ jego skazanie uległo zatarciu. Tym samym nie ma znaczenia w niniejszej sprawie treść art. 24 ust. 7 pkt 1 ustawy Pzp, ponieważ przepis ten ma zastosowanie, jeżeli wykonawca w ogóle może być uznany za „skazanego”.

W konsekwencji Krajowa Izba Odwoławcza uznała, że brak było możliwości uznania, że odwołujący jest osobą skazaną, a tym samym zamawiający nie miał podstaw do wykluczenia odwołującego z postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 13 lit. c oraz pkt 16 i 17 ustawy Pzp.

 

Wyrok z dnia 22 stycznia 2019 r., KIO 30/19
Źródło:  www.uzp.gov.pl