Wykluczenie wykonawcy, który zalega z uiszczeniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne

Zgodnie z przepisem art. 24 ust. 1 pkt 15 ustawy Pzp z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wyklucza się wykonawcę, wobec którego wydano prawomocny wyrok sądu lub ostateczną decyzję administracyjną o zaleganiu z uiszczeniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, chyba że wykonawca dokonał płatności należnych podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne wraz z odsetkami lub grzywnami lub zawarł wiążące porozumienie w sprawie spłaty tych należności.

W wyroku z dnia 16 grudnia 2016 r., KIO 2278/16, Krajowa Izba Odwoławcza odniosła się do obowiązku wykluczenia wykonawcy z postępowania, gdy wykonawca zalega z uiszczeniem podatków.

W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 15 ustawy Pzp zamawiający wyklucza wykonawcę z postępowania, gdy zalega on z uiszczeniem podatków, który to fakt został stwierdzony ostateczną decyzją administracyjną lub prawomocnym wyrokiem sądu. Zdaniem Krajowej Izby Odwoławczej przepis art. 24 ust. 1 pkt 15 ustawy Pzp należy rozumieć w ten sposób, że istnienie zaległości podatkowej, co do zasady, stanowi przeszkodę w udziale wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.

Krajowa Izba Odwoławcza zwraca jednak uwag e, że „fakt istnienia zaległości podatkowej musi być aktualny na moment składania ofert. Za powyższym przemawia fakt, że w celu potwierdzenia braku podstaw wykluczenia wykonawcy z udziału w postępowaniu zamawiający może żądać, w szczególności zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego, że wykonawca nie zalega z opłacaniem podatków, wystawionego nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu składania ofert albo wniosków. Uprawnienie do żądania wspominanego zaświadczenia i możliwość przedłożenia przedmiotowego zaświadczenia wskazuje, że ustawodawcy nie chodziło o stwierdzenie w toku postępowania wystąpienia, w ujęciu historycznym, jakiejkolwiek zaległości podatkowej, ale aktualnej, wymagalnej. Zatem, w ocenie Izby, jeśli zamawiający stwierdzi na moment składania ofert, że wykonawca jest dłużnikiem podatkowym i nie uwolnił się od tej zaległości ani nie zawarł porozumienia w sprawie jej spłaty, wtenczas winien być wykluczony z postępowania.”

Rozstrzygające znaczenie dla wykluczenia wykonawcy na podstawie ar. 24 ust. 1 pkt 15 ustawy Pzp, będzie miało zatem to, czy na moment składania ofert, występuje u wykonawcy zaległość podatkowa.
Reasumując Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że „za nieuprawnioną należy uznać taką wykładnię przepisu art. 24 ust. 1 pkt 15 ustawy Pzp, która pozwala na wykluczenie podatnika (płatnika) z postępowania w sytuacji, w której co prawda nie zapłacił podatku w przeszłości, ale na moment składania ofert zaległość podatkowa nie występuje (…).”

Krajowa Izba Odwoławcza podzieliła również stanowisko Odwołującego, że w rozporządzeniu Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1126) brak jest przepisów, które uprawniałyby zamawiającego do weryfikacji spornych zaświadczeń czy też oświadczeń.

Zdaniem Krajowej Izby Odwoławczej nie oznacza to jednak, że jeśli zamawiający poweźmie wątpliwości (informacje), co do prawdziwości oświadczeń, powinien je pominąć. W takim przypadku zamawiający obowiązany jest do wyjaśnienia powstałych wątpliwości i wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień, na podstawie art. 26 ust. 3 lub 4 ustawy Pzp.

Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła również, że jeżeli wykonawca nie podlega wykluczeniu z postępowania, ponieważ aktualnie nie zalega z opłacaniem podatków, choć istnieje ostateczna decyzja administracyjna o odpowiedzialności podatkowej płatnika za niepobrany podatek dochodowy od osób fizycznych, określająca wysokość należności z tytułu niepobranego podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2010, to zobowiązanie podatkowe wygasło i w konsekwencji zaległość podatkowa przestała istnieć, to tym samym nie wystąpiły przesłanki do wykluczenia z postępowania na podstawie przepisu art. 24 ust. 1 pkt 15 ustawy Pzp, a w konsekwencji nie mogły zaistnieć okoliczności, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 16 ustawy Pzp. Wykonawca, który nie podlega wykluczeniu nie mógł bowiem w wyniku zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa wprowadzić zamawiającego w błąd przy przedstawieniu informacji, że nie podlega wykluczeniu lub zataić informacji, że podlega wykluczeniu z postępowania.

 

Zobacz także wyrok z dnia 23 marca 2017 r., KIO 416/17

„Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy P.zp, zamawiający przed udzieleniem zamówienia, którego wartość jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, wzywa wykonawcę, którego oferta została najwyżej oceniona, do złożenia w wyznaczonym, nie krótszym niż 10 dni, terminie aktualnych na dzień złożenia oświadczeń lub dokumentów potwierdzających okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1 ustawy Pzp. Przepisu zdania pierwszego nie stosuje się do udzielania zamówień w przypadkach, o których mowa w art. 101a ust. 1 pkt 1 lub pkt 2 lit. a. W myśl § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz.U. z 2016 r. poz. 1126), w celu potwierdzenia braku podstaw wykluczenia wykonawcy z udziału w postępowaniu zamawiający może żądać informacji z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie określonym w art. 24 ust. 1 pkt 13, 14 i 21 ustawy Pzp oraz, odnośnie skazania za wykroczenie na karę aresztu, w zakresie określonym przez zamawiającego na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 5 i 6 ustawy Pzp, wystawionej nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania ofert albo wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu.  

Ponieważ zamawiający wezwał przystępującego do przedłożenia oświadczeń oraz dokumentów w terminie do dnia 20 lutego 2017r., a przystępujący przedłożył informacje z Krajowego Rejestru Karnego dotyczące firmy P. wystawione w dniu 16 lutego 2017r., stosownie do treści § 5 ust. 1 wskazanego wyżej rozporządzenia, informacje te należy uznać za aktualne.”

 

Opracowanie: Zespół wPrzetargach