Zgodnie z dorobkiem doktryny i utrwalonym orzecznictwem kierowanie kolejnego wezwania do wyjaśnień rażąco niskiej ceny możliwe jest tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach i może dotyczyć wykonawcy, który rzetelnie złożył pierwsze wyjaśnienia, np. gdy w świetle złożonych wcześniej wyjaśnień pojawiły się u zamawiającego nowe wątpliwości (por. m.in. w wyroku z dnia 13 października 2014 r., KIO 2025/14, w wyroku z dnia 28 lipca 2017 r., KIO 1431/17, w wyroku z dnia 12 marca 2024 r., KIO 628/24).
Jak słusznie wskazuje się w orzecznictwie - zauważenia wymaga, że dopuszczenie wielokrotnego wzywania do wyjaśnień może prowadzić do naruszenia zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Gdyby bowiem przyjąć, że złożenie niewystarczających wyjaśnień powinno skutkować kolejnym wezwaniem, to powstaje pytanie, ile takich kolejnych szans wykonawca powinien otrzymać i czy prowadzenie procedury wyjaśniającej powinno trwać tak długo, aż wyjaśnienia będą mogły być uznane za wystarczające. W takiej sytuacji, która daje zamawiającemu prawo uznaniowego decydowania o tym, ile razy wykonawca otrzyma możliwość uzupełnienia i doprecyzowania swoich wyjaśnień, powstaje też ryzyko nierównego traktowania wykonawców, poprzez zróżnicowanie ich szans na wykazanie prawidłowości ceny.
W związku z tym w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej ukształtowane i trwale prezentowane jest stanowisko, zgodnie z którym zasadą jest jednokrotne wezwanie do złożenia wyjaśnień dotyczących ceny, a czynność ponownego wezwania można by uznać za usprawiedliwioną tylko wtedy, gdyby złożone wyjaśnienia, które mogą być uznane za rzetelne i wiarygodne, dostarczyły określonych informacji powodujących nowe, wymagające usunięcia wątpliwości lub obejmują kwestie, co do których zamawiający musi się jeszcze ostatecznie upewnić.
Nie można jednak oczekiwać ponownego wezwania do wyjaśnień, jeśli wykonawca w odpowiedzi na pierwsze wezwanie, nie wywiązuje się ze spoczywającego na nim obowiązku, składając wyjaśnienia ogólne, nieprecyzyjne i gołosłowne - jak to miało miejsce w niniejszej sprawie. (wyrok z dnia 19 marca 2021 r., KIO 643/21, podobnie wyrok z dnia 20 stycznia 2021 r., KIO 3448/20 i wyrok z dnia 12 marca 2024 r., KIO 628/24).
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że wyjaśnienia ceny oferty złożone przez odwołującego nie odpowiadały w sposób wystarczający wezwaniu i nie wyjaśniały sposobu zbudowania ceny ofertowej uniemożliwiając zamawiającemu weryfikację prawidłowości przyjętej ceny. Tym samym odwołujący nie dołożył należytej staranności w wyjaśnieniu zamawiającemu sposobu kalkulacji ceny oferty, przez co nie wykazał, że zaoferowana przez niego cena nie była ceną rażąco niską. Jednocześnie okoliczności faktyczne sprawy nie uzasadniały kontynuowania procedury wyjaśnień ceny oferty, co musiało skutkować odrzuceniem oferty odwołującego.
Ponowne wezwanie do złożenia wyjaśnień nie może bowiem stanowić „ratowania” oferty wówczas, gdy wykonawca składa niewystarczające wyjaśnienia. Innymi słowy, brak rzetelności i staranności po stronie wykonawcy nie może uzasadniać kierowania do niego kolejnych wezwań w trybie wyjaśnień rażąco niskiej ceny.
Jak już wskazano powyżej, zamawiający skierował do odwołującego szczegółowe wezwanie. Odwołujący tymczasem nie sprostał obowiązkowi złożenia wyjaśnień adekwatnych do poziomu szczegółowości wezwania, które pozwalałyby zamawiającemu na skierowanie kolejnego wezwania. Należało przy tym podkreślić, że nie jest rolą zamawiającego domyślać się, co legło u podstaw wyliczenia ceny oferty i jaki miało wpływ na jej wysokość.
Tym samym Krajowa Izba Odwoławcza oddaliła zarzut naruszenia art. 224 ust. 1 w zw. z art. 223 ust. 1 Pzp.
Dziękujemy za przeczytanie tego artykułu do końca. Czytaj portal wPrzetargach.pl na bieżąco.
Portal wPrzetargach.pl to najlepsze komentarze i kompendium wiedzy o zamówieniach publicznych