Konflikt interesów został uregulowany w art. 56 ust. 1 i 2 NPzp.
Zgodnie z art. 56 ust. 1 NPzp kierownik zamawiającego, członek komisji przetargowej oraz inne osoby wykonujące czynności związane z przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia po stronie zamawiającego lub osoby mogące wpłynąć na wynik tego postępowania lub osoby udzielające zamówienia podlegają wyłączeniu z dokonywania tych czynności, jeżeli po ich stronie występuje konflikt interesów.
Konflikt interesów występuje wówczas, gdy osoby wymienione w art. 56 ust. 1 Pzp:
- ubiegają się o udzielenie tego zamówienia;
- pozostają w związku małżeńskim, w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia, lub są związane z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli albo pozostają we wspólnym pożyciu z wykonawcą, jego zastępcą prawnym lub członkami organów zarządzających lub organów nadzorczych wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia;
- w okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia pozostawały w stosunku pracy lub zlecenia z wykonawcą, otrzymywały od wykonawcy wynagrodzenie z innego tytułu lub były członkami organów zarządzających lub organów nadzorczych wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia;
- pozostają z wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że istnieje uzasadniona wątpliwość co do ich bezstronności lub niezależności w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia z uwagi na posiadanie bezpośredniego lub pośredniego interesu finansowego, ekonomicznego lub osobistego w określonym rozstrzygnięciu tego postępowania.
Osoby mogące wpłynąć na wynik postępowania to pracownicy zamawiającego oraz osoby zatrudnione przez zamawiającego, na podstawie umów cywilnoprawnych (pracownicy zamawiającego, którzy wykonywali czynności związane z przygotowaniem postępowania, a także osoby, które mają dostęp do dokumentacji postępowania lub informacji związanych z prowadzonym postępowaniem).
Jeżeli wystąpi konflikt interesów, kierownik zamawiającego, członek komisji przetargowej oraz inne osoby wykonujące czynności związane z przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia, po stronie zamawiającego, lub mogące wpłynąć na wynik tego postępowania lub udzielające zamówienia, będą podlegać wyłączeniu z postępowania (art. 56 ust. 1 NPzp).
Użyte w art. 56 ust. 1 NPzp wyrażenie „czynności związane z przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia” oznacza czynności w postępowaniu, a więc czynności wykonywane od wszczęcia postępowania do zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego albo unieważnienia postępowania.
Zgodnie bowiem z art. 254 NPzp postępowanie o udzielenie zamówienia kończy się zawarciem umowy w sprawie zamówienia publicznego albo unieważnieniem postępowania.
Konflikt interesów nie odnosi się do przypadku opisanego w art. 56 ust. 3 NPzp.
Na podstawie art. 56 ust. 3 NPzp kierownik zamawiającego, członek komisji przetargowej oraz inne osoby wykonujące czynności związane z przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia po stronie zamawiającego lub osoby mogące wpłynąć na wynik tego postępowania lub osoby udzielające zamówienia podlegają wyłączeniu z dokonywania tych czynności, jeżeli zostały prawomocnie skazane za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, o którym mowa w art. 228–230a, art. 270, art. 276, art. 286, art. 287, art. 296, art. 296a, art. 297, art. 303 lub art. 305 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1444 i 1517), o ile nie nastąpiło zatarcie skazania.
Kierownik zamawiającego, członek komisji przetargowej oraz inne osoby wykonujące czynności związane z przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia po stronie zamawiającego lub osoby mogące wpłynąć na wynik tego postępowania lub osoby udzielające zamówienia, będą składać, pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, oświadczenie w formie pisemnej o istnieniu albo braku istnienia konfliktu interesów lub że nie zostały prawomocnie skazane za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia wskazane w art. 56 ust. 3 NPzp.
Osoby, o których mowa w art. 56 ust. 1 NPzp, będą składać, pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, oświadczenie w formie pisemnej o istnieniu albo braku istnienia okoliczności, o których mowa w art. 56 ust. 2 NPzp (o istnieniu albo braku istnienia konfliktu interesów). W tym przypadku oświadczenie będzie składane niezwłocznie po powzięciu wiadomości o istnieniu konfliktu interesów, a oświadczenie o braku istnienia konfliktu interesów nie później niż przed zakończeniem postępowania o udzielenie zamówienia.
Oświadczenie o braku lub istnieniu okoliczności, o których mowa w art. 56 ust. 3 NPzp (prawomocne skazanie za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia określone w art. 56 ust. 3 NPzp), będzie składane przed rozpoczęciem wykonywania czynności związanych z przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia. Zawsze przed odebraniem oświadczenia, kierownik zamawiającego będzie obowiązany uprzedzić osoby składające oświadczenie o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
Na podstawie art. 52 ust. 2 zdanie drugie NPzp kierownik zamawiającego będzie mógł powierzyć pracownikowi zamawiającego, w formie pisemnej, wykonywanie obowiązku uprzedzenia osoby składającej oświadczenie o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
Zamawiający może przeciwdziałać konfliktowi interesów w postępowaniu poprzez wykluczenie wykonawcy z postępowania na podstawie art. 109 ust. 1 pkt 6 NPzp (wykluczenie z postępowania wykonawcy, jeżeli występuje konflikt interesów w rozumieniu art. 56 ust. 2 NPzp, którego nie można skutecznie wyeliminować w inny sposób niż przez wykluczenie wykonawcy).
Józef Edmund Nowicki, Redaktor naczelny