Czy 5% to iluzoryczna waloryzacja wynagrodzenia wykonawcy

Odnosząc się do stanowiska Odwołującego, że § 26 umowy wyznacza zbyt wysoki próg zmiany wskaźnika uprawniający do waloryzacji, tj., że zmiana wynagrodzenia nastąpi w przypadku, gdy wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych zmieni się o co najmniej 5%, Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że Odwołujący nie wykazał, aby próg ten był rażąco wygórowany i nieadekwatny do rejestrowanych wahań cen. Odwołujący podnosił jedynie, że wzrost cen na takim poziomie jest sporadyczny, z czego wywodził pozorność mechanizmu waloryzacji. Ponadto Odwołujący przedstawił informację sygnalną GUS oraz symulacje zmian wynagrodzenia przy przyjęciu progu 5% i progu 4,9%, wskazując jaką kwotę powinien ewentualnie doliczyć do ceny ofertowej, aby pokryć ryzyko hipotetycznego wzrostu kosztów. 

Powyższe w ocenie Krajowej Izby Odwoławczej nie daje podstaw do uznania, że Odwołujący wykazał zasadność zarzutu. Zauważyć należy, że wykonawca ma możliwość uwzględnienia w kalkulacji ceny ofertowej normalnego, przewidywalnego wzrostu cen i jest w stanie oszacować koszty realizacji zamówienia oraz przedstawić w ofercie cenę odzwierciedlającą uwarunkowania rynkowe. Sam Odwołujący dał temu wyraz składając wraz z odwołaniem symulacje wzrostu kosztów. Natomiast klauzule waloryzacyjne mają co do zasady służyć zapobieganiu skutkom wystąpienia istotnego, ponadstandardowego, wzrostu cen. Nie jest celem waloryzacji zdjęcie z wykonawcy wszelkiego ryzyka związanego ze wzrostem cen w toku realizacji zamówienia. 

Wykonawca jako profesjonalista na podstawie własnego rozeznania, wiedzy, analizy trendów co do kierunków wzrostu cen czy też ich stabilizacji winien oszacować koszty realizacji zamówienia i złożyć ofertę odzwierciedlającą uwarunkowania rynkowe. Tym bardziej jest to możliwe w przypadku przedmiotowego zamówienia, które obejmuje relatywnie krótki jak na roboty budowlane okres realizacji zamówienia (22 miesiące). 

Ustalenie poziomu zmiany cen aktywującego możliwość waloryzacji wynagrodzenia służy rozróżnieniu sytuacji, w której poziom zmian cen mieści się w granicach ryzyka kontraktowanego wykonawcy od sytuacji, w którym poziom ten przekracza to normalne ryzyko. Odwołujący nie przedstawił argumentów, które przekonałyby Izbę, że ustalenie progu na poziomie 5% jest w realiach tego konkretnego postępowania o udzielenie zamówienia niewłaściwe, czy chociażby że odbiega od aktualnej praktyki rynkowej.

Wyrok z dnia 29 sierpnia 2025 r., KIO 2962/25