- Związanie ofertą cywilistycznie zostało uregulowane w art. 66 k.c. Zgodnie z tym przepisem oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy. Jeśli oferent nie oznaczył w ofercie terminu, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie. Oferta złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ją mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia. Przepisy ustawy Pzp zawierają rozwiązanie, zgodnie z którym to nie oferent, składając ofertę, wskazuje termin, w którym oczekuje odpowiedzi, ale zamawiający określa, jak długo będzie trwał okres związania ofertą wykonawców, którzy złożą oferty w postępowaniu.
- Doktryna prawa cywilnego uznaje, że okres związania ofertą wyznacza de facto okres ważności ofert. Należy jednak wyraźnie podkreślić, że zasada związania ofertą, sformułowana przez art. 66 k.c., doznaje modyfikacji na gruncie ustawy Pzp1. To nie wykonawca składający ofertę określa termin związania ofertą, tylko zamawiający, w granicach i na warunkach określonych w ustawie Pzp. Przepisy nie przewidują możliwości przywrócenia biegu terminu związania ofertą. Pisemne oświadczenie o przedłużeniu terminu związania ofertą musi wpłynąć do zamawiającego przed upływem tego terminu.
- Jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza progi unijne wykonawca jest związany złożoną ofertą nie dłużej niż 90 dni (art. 220 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp). Jeżeli wartość zamówienia dla robót budowlanych jest równa lub przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 20 000 000 euro, a dla dostaw lub usług - 10 000 000 euro, wykonawca jest związany ofertą nie dłużej niż 120 dni (art. 220 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp). W przypadku zamówień o wartości mniejszej niż progi unijne wykonawca jest związany ofertą nie dłużej niż 30 dni od dnia upływu terminu składania ofert (art. 307 ust. 1 ustawy Pzp).
- Zamawiający określa w dokumentach zamówienia termin związania ofertą przez wskazanie daty (art. 220 ust. 2 ustawy Pzp).
- Szczególne rozwiązanie w zakresie związania ofertą przepisy ustawy Pzp przewidują dla ofert składnych w toku aukcji elektronicznej. Oferta wykonawcy przestaje wiązać w zakresie, w jakim złoży on korzystniejszą ofertę w toku aukcji elektronicznej (art. 235 ust. 1 ustawy Pzp). W takim przypadku bieg terminu związania ofertą nie ulega przerwaniu (art. 235 ust. 1 ustawy Pzp). Przepisy ustawy Pzp nie przewidują zawieszenia biegu związania ofertą w przypadku wniesienia odwołania do czasu ogłoszenia orzeczenia przez Krajową Izbę Odwoławczą orzeczenia.
- W przypadku, gdy wybór najkorzystniejszej oferty nie nastąpi przed upływem terminu związania ofertą określonego w dokumencie zamówienia (np. w SWZ), zamawiający przed upływem terminu związania ofertą, zwraca się jednokrotnie do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o wskazywany przez niego okres, nie dłuższy niż odpowiednio 60 lub 30 dni (zob. art. 220 ust. 3 i art. 307 ust. 2 ustawy Pzp). Przedłużenie terminu związania ofertą następuje przez wskazanie przez zamawiającego konkretnej daty zakreślającej okres związania ofertą.
- Przedłużenie terminu związania ofertą wymaga złożenia przez wykonawcę pisemnego oświadczenia o wyrażeniu zgody na przedłużenie terminu związania ofertą (zob. art. 220 ust. 4 i art. 307 ust. 3 ustawy Pzp). Pisemne oświadczenie o wyrażeniu zgody na przedłużenie terminu związania ofertą powinno być jednoznaczne. Nie można zatem domniemywać, że wykonawca wyraził zgodę na przedłużenie terminu związania ofertą (zgoda na przedłużenie terminu związania ofertą nie może być dorozumiana). Pisemne oświadczenie o wyrażeniu zgody na przedłużenie terminu związania ofertą jest skuteczne, gdy zostanie złożone przez osobę umocowaną do działania w imieniu wykonawcy. Złożenie takiego oświadczenia powinno umożliwiać zamawiającemu identyfikację składającego oświadczenie.
- Niedopuszczalne jest żądanie złożenia przez wykonawcę oświadczenia o wyrażeniu zgody na przedłużenie terminu związania ofertą, pod rygorem nieważności, w formie elektronicznej a w przypadku postępowań o wartości mniejszej niż progi unijne, kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym.
- W przypadku gdy zamawiający żąda wniesienia wadium, przedłużenie terminu związania ofertą, następuje wraz z przedłużeniem okresu ważności wadium albo, jeżeli nie jest to możliwe, z wniesieniem nowego wadium na przedłużony okres związania ofertą (art. 220 ust. 5 i art. 307 ust. 4 ustawy Pzp). W przypadku wadium wniesionego w pieniądzu nie jest konieczne przedłużenie okresu ważności wadium. Do czasu, gdy pieniądze znajdują się na rachunku bankowym zamawiającego, zamawiający może zabezpieczyć się z nich w razie wystąpienia okoliczności skutkujących zatrzymaniem wadium.
- Zupełnie inaczej należy potraktować sytuację, gdy wadium zostanie wniesione w formie określonej w art. 97 ust. 7 pkt 2-4 ustawy Pzp. W takim przypadku konieczne będzie przedłużenie okresu ważności wadium albo, jeżeli nie będzie to możliwe, wniesienie nowego wadium na przedłużony okres związania ofertą. Przedłużenie terminu ważności wadium nie może być rozumiane jako wyrażenie zgody na przedłużenie terminu związania ofertą.
- Przedłużenie wadium w postaci gwarancji wadialnej nie jest tożsame z wyrażeniem zgody na przedłużenie terminu związania ofertą
- Na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 12 ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli wykonawca nie wyraził pisemnej zgody na przedłużenie terminu związania ofertą.
- Niewyrażenie pisemnej zgody na przedłużenie terminu związania ofertą odnosi się do sytuacji, w której wykonawca zgody takiej nie wyraża, jak również, w której wykonawca wyraża zgodę na przedłużenie tego terminu, ale na okres krótszy niż określony przez zamawiającego. Dla skuteczności takiego oświadczenia wymagane jest złożenie go przez osobę umocowaną do działania w imieniu wykonawcy. Przepisy ustawy Pzp oraz rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań technicznych dla dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie (Dz.U. poz. 2452) nie wymagają żadnej szczególnej formy dla złożenia takiego oświadczenia.
- Na postawie § 2 ust. 2 rozporządzenia pisemne oświadczenie wykonawcy o wyrażeniu zgody na przedłużenie terminu związania ofertą, wykonawca może sporządzić się w postaci elektronicznej, w formatach danych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 18 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne lub jako tekst wpisany bezpośrednio do wiadomości przekazywanej przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, o których mowa w § 3 ust. 1 (np. tekst wpisany do e-maila).
- W przypadku gdy zamawiający żąda wniesienia wadium, przedłużenie terminu związania ofertą, następuje wraz z przedłużeniem okresu ważności wadium albo, jeżeli nie jest to możliwe, z wniesieniem nowego wadium na przedłużony okres związania ofertą (zob. art. 220 ust. 5 i art. 307 ust. 4 ustawy Pzp).
- Przepisy art. 220 ust. 3 i art. 307 ust. 2 ustawy Pzp zmieniły zasady przedłużania terminu związania ofertą obowiązujące w przepisach nieobowiązującej ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych - w skrócie „Pzp2004”. Na podstawie art. 220 ust. 3 i art. 307 ust. 2 ustawy Pzp wykonawca nie ma już możliwości samodzielnego przedłużania terminu związania ofertą. Taka możliwość była przewidziana w art. 85 ust. 2 Pzp2004 („Wykonawca samodzielnie lub na wniosek zamawiającego może przedłużyć termin związania ofertą, z tym że zamawiający może tylko raz, co najmniej na 3 dni przed upływem terminu związania ofertą, zwrócić się do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o oznaczony okres, nie dłuższy jednak niż 60 dni.”). W świetle przepisów art. 220 ust. 3 i art. 307 ust. 2 ustawy Pzp wykonawca nie może przez jednostronną czynność prawną - oświadczenie woli - przedłużyć terminu związania swoją ofertą.
- Brak w przepisach ustawy Pzp możliwości przedłużenia przez wykonawcę terminu związania ofertą został zrekompensowany nałożeniem na zamawiającego obowiązku wezwania wykonawcy, którego oferta otrzymała najwyższą ocenę, do wyrażenia, w wyznaczonym przez zamawiającego terminie, pisemnej zgody na wybór jego oferty, jeżeli termin związania ofertą upłynął przed wyborem najkorzystniejszej oferty (art. 252 ust. 2 ustawy Pzp), a w przypadku braku takiej zgody, obowiązku zwrócenia się o wyrażenie takiej zgody do kolejnego wykonawcy (drugiego w rankingu), którego oferta została najwyżej oceniona, chyba że zachodzą przesłanki do unieważnienia postępowania (art. 252 ust. 3 ustawy Pzp). Jeżeli wykonawca drugi w rankingu nie wyrazi zgody na wybór oferty, zamawiający zwraca się do kolejnego wykonawcy o wyrażenie pisemnej zgody na wybór jego, chyba że zachodzą przesłanki do unieważnienia postępowania. Przepis art. 252 ust. 3 ustawy Pzp nie przewiduje odstąpienia od zwrócenia się do kolejnego wykonawcy o wyrażenie pisemnej zgody na wybór jego oferty. Wyjątek stanowi tylko sytuacja, gdy zachodzą przesłanki do unieważnienia postępowania.
- Przepisy art. 252 ust. 2 i 3 ustawy Pzp stanowią swoistą gwarancję dla wykonawców, w przypadku, gdyby zamawiający świadomie lub wskutek zapomnienia doprowadził do sytuacji, w której zwrócenie się do nich o wyrażenie zgody na przedłużenie terminu związania ofertą byłoby na tyle spóźnione, że uniemożliwiałoby złożenie przez nich pisemnego oświadczenia o wyrażeniu zgody na przedłużenie tego terminu oraz przedłużenie okresu ważności wadium albo, jeżeli nie byłoby to możliwe, wniesienie nowego wadium na przedłużony okres związania ofertą.
- Na gruncie art. 252 ust. 2 ustawy Pzp wykonawcy, pomimo upływu terminu związania ofertą, nie tracą możliwości uzyskania zamówienia. Jeżeli termin związania ofertą upłynął przed wyborem najkorzystniejszej oferty, zamawiający wzywa wykonawcę, którego oferta otrzymała najwyższą ocenę, do wyrażenia, w wyznaczonym przez zamawiającego terminie, pisemnej zgody na wybór jego oferty. Upływ terminu związania ofertą wiąże się z negatywnymi konsekwencjami wyłącznie dla zamawiającego. Zamawiający zwraca wadium niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od upływu terminu związania ofertą (art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp).
- Zamawiający zwraca wadium niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia upływu terminu związania ofertą (art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp).
Dziękujemy za przeczytanie tego artykułu do końca. Czytaj portal wPrzetargach.pl na bieżąco.
Portal wPrzetargach.pl to kompendium wiedzy o zamówieniach publicznych