Przejdź do treści

Stawka podatku VAT a porównywalność ofert

Zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera błędy w obliczeniu ceny lub kosztu. W ugruntowanym orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej i sądowym błąd w obliczeniu ceny zachodzi również, gdy w cenie oferty uwzględniono niewłaściwą stawkę podatku VAT.

Zastosowanie przez wykonawcę do obliczenia ceny oferty właściwej stawki podatku VAT jest uzasadnione z kilku powodów.

  1. Wykonawca jest obowiązany dokonać obliczenia ceny oferty w oparciu o prawidłową, a nie dowolną stawkę podatku VAT.
  2. W wyroku z dnia 6 września 2024 r., KIO 2891/24 Krajowa Izba Odwoławcza uznała, że „Podatek VAT jest składnikiem ceny stanowiący element cenotwórczy, co już na etapie składnia ofert nakłada obowiązek obliczenia określonej w ofercie ceny z uwzględnieniem właściwej stawki, takiej, jak wynika z obowiązujących przepisów. Nie jest więc uprawnieniem Wykonawcy dokonanie wyboru stawki VAT przy kalkulacji ceny ofertowej.” W wykroku KIO 2891/24 skład orzekający uznał, że zastosowanie stawki podstawowej VAT (23%), zamiast prawidłowej stawki 5% jest niedopuszczalne i stanowi błąd w obliczeniu ceny.
  3. Zamawiający, badając oferty, ma obowiązek również badać czy do obliczenia ceny wykonawcy zastosowali prawidłowe stawki podatku VAT. Aby oferty złożone w postępowaniu mogły być porównywalne, ceny ofertowe muszą być obliczone z zastosowaniem tych samych reguł, a w tym z zastosowaniem tych samych prawidłowych stawek podatku VAT, które są istotnym elementem kalkulacji ceny oferty (tak w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2011 r., III CZP 52/11). Wynika to również z zasad określonych w art. 16 pkt 1 ustawy Pzp zasad zachowania uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców, przejrzystości i proporcjonalności. W przypadku wyboru oferty z niewłaściwą stawką podatku VAT w toku oceny ofert dochodzi do nieporównywalności ofert w zakresie zaoferowanej ceny. O porównywalności ofert w zakresie zaoferowanej ceny można mówić tylko, gdy porównywane ceny ofert zostały obliczone według tych samych reguł. Wybór najkorzystniejszej oferty, w której wykonawca dokonał obliczenia ceny w oparciu o niewłaściwą stawkę podatku VAT stanowi naruszenie zasad uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców, proporcjonalności i przejrzystości postępowania. 
  4. Do obowiązków wykonawcy należy przyporządkowanie wykonywanej dostawy, usługi czy roboty do właściwej stawki VAT, co wynika także z faktu, iż wystawiając fakturę za wykonane zamówienie wykonawca obowiązany jest do wskazania w niej prawidłowej stawki podatku VAT. Skoro określenie prawidłowej stawki VAT ciąży na wystawcy faktury - wykonawcy, to ciąży na wykonawcy ciąży również odpowiedzialność za prawidłowe jej zastosowanie w obliczeniu ceny oferty. Nie ulega więc wątpliwości, że wskazanie przez wykonawcę błędnej stawki podatku VAT musi skutkować odrzuceniem złożonej przez niego oferty na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp. W świetle orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej, sądów okręgowych i Sądu Najwyższego, za błąd w obliczeniu ceny należy uznać wadliwy dobór przez wykonawcę elementów mających wpływ na właściwe obliczenie ceny oferty, w tym przyjęcie i zastosowanie przez wykonawcę wadliwej stawki podatku VAT, w przypadku gdy zamawiający nie określił wysokości stawki tego podatku w SIWZ (aktualnie SWZ), ale wymagał samodzielnego zastosowania przez wykonawcę obowiązujących przepisów w tym zakresie (zob. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2011 r., III CZP 52/11). Jak stwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 20 października 2011 r., III CZP 52/11, o porównywalności ofert, w zakresie zaproponowanej ceny, można mówić dopiero wówczas, gdy określone w ofertach ceny, mające być przedmiotem porównywania, zostały obliczone przez wykonawców zabiegających o uzyskanie zamówienia publicznego z zachowaniem tych samych reguł. Stąd - w ocenie Sądu Najwyższego - przy wykonywaniu przez zamawiającego obowiązku zbadania czy oferty wykonawców nie zawierają błędów w obliczeniu ceny, ocenie zamawiającego musi także podlegać przyjęcie przez wykonawcę prawidłowej stawki podatku VAT, ponieważ podatek ten jest bez wątpienia elementem cenotwórczym. Odmienny wniosek musiałby prowadzić do niedającej się zaaprobować zgody na nieprzewidziane ustawą ograniczenie uprawnień zamawiającego, a w konsekwencji uniemożliwienie mu rzetelnego zbadania przesłanki uzasadniającej wykonanie przez zamawiającego ustawowego obowiązku odrzucenia oferty (tak w wyroku z dnia 26 marca 2021 r., KIO 559/21).
  5. W sytuacji, w której zamawiający nie określił w SWZ prawidłowej stawki podatku VAT nie może dojść do wystąpienia innej omyłki w rozumieniu art. 223 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp. W takim przypadku zamawiający odrzuca ofertę na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp. Obliczenie ceny oferty z zastosowaniem niewłaściwej stawki podatku VAT, który jest elementem cenotwórczym, jest zatem równoznaczne z błędem w obliczeniu ceny zawartej w ofercie, polegającym na wadliwym doborze przez wykonawcę elementu mającego niewątpliwie wpływ na obliczenie wysokości zaoferowanej ceny. Innymi słowy, posłużenie się przez wykonawcę w obliczeniu ceny oferty choćby tylko jednym niewłaściwie określonym elementem kalkulacji ceny przekłada się na wystąpienie błędu w obliczeniu ceny i to bez względu na skalę czy matematyczny wymiar stwierdzonego uchybienia (tak w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2011 r., III CZP 52/11). 
  6. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem przyjęcie w ofercie nieprawidłowej stawki podatku VAT, będącego elementem cenotwórczym, w przypadku gdy zamawiający nie podał w SWZ stawki VAT, jest równoznaczne z błędem w obliczeniu zawartej w ofercie ceny, polegającym na wadliwym doborze przez wykonawcę elementu mającego niewątpliwie wpływ na obliczenie wysokości zaoferowanej ceny. W takim przypadku posłużenie się przez wykonawcę choćby tylko jednym nieprawidłowo określonym elementem kalkulacji ceny przekłada się na wystąpienie błędu w obliczeniu ceny i to bez względu na skalę czy matematyczny wymiar stwierdzonego uchybienia (por. wyrok z dnia 15 października 2019 r., KIO 1966/19).

 

Dziękujemy za przeczytanie tego artykułu do końca. Czytaj portal wPrzetargach.pl na bieżąco
Portal wPrzetargach.pl to kompendium wiedzy o zamówieniach publicznych