Krajowa Izba Odwoławcza wskazuje, iż mimo że ustawa Pzp w art. 7 pkt 21 nie odwołuje się do polskich przepisów regulujących roboty budowlane, to nadal ich realizacja w Rzeczypospolitej Polskiej odbywa się na zasadach ustalonych w polskich przepisach powszechnie obowiązujących, w tym w szczególności w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny oraz ustawie z dnia 7 lipca 1994 roku - Prawo budowlane. W opinii Krajowej Izby Odwoławczej ocena, czy wskazane przez odwołującego roboty stanowią jedną robotę budowlaną, winna uwzględniać wskazane regulacje. Zastosowanie polskich unormowań nie stoi w sprzeczności z regulacjami europejskimi wskazanymi w art. 7 pkt 21 ustawy Pzp, jako że nie odnoszą się one do tak szczegółowych kwestii, jak proces budowlany, na podstawie którego roboty są realizowane.
Zgodnie z art. 647 k.c. przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Z kolei ustawa - Prawo budowlane w art. 3 pkt 13 stanowi, iż protokół odbioru, czyli pisemne świadectwo potwierdzające zakończenie robót budowlanych, stanowi nieodzowną część dokumentacji budowy.
Zgłoszenie obiektu do odbioru odpowiednim wpisem w dzienniku budowy oraz uczestniczenie w czynnościach odbioru należy do obowiązków kierownika budowy (art. 22 pkt 9 ustawy - Prawo budowlane). Z powyższego wynika, iż o zakończeniu roboty budowlanej przesądza dokonanie jej odbioru końcowego. Odbiór końcowy nie jest wyłącznie czynnością techniczną, lecz wiążą się z nim również doniosłe skutki prawne. Jednym z nich jest kwestia rozliczeń między stronami - z chwilą dokonania odbioru wykonawca ma prawo żądać od inwestora wypłaty należnego wynagrodzenia. Konsekwencją spisania dokumentu odbioru jest również upłynięcie terminu do naliczania kar umownych za opóźnienia w realizacji projektu, a także przejęcie przez zamawiającego odpowiedzialności za szkody na terenie budowy. Czynność odbioru polega na oficjalnym przekazaniu przez wykonawcę zrealizowanego obiektu inwestorowi i potwierdzona jest protokołem wymieniającym ewentualne wady czy usterki oraz sposób i termin ich usunięcia. Od jej daty rozpoczyna się bieg rękojmi za wady i gwarancji na roboty budowlane.
Jeżeli wskazane powyżej czynności związane z dokonaniem odbioru końcowego miały miejsce każdorazowo w przypadku trzech wykazanych przez odwołującego robót wykonywanych na rzecz X, to należy założyć, że każda z nich była odrębną robotą budowlaną. (…) Odwołujący potwierdził na rozprawie w dniu 13 września 2021 roku, że roboty te były wykonywane na podstawie trzech odrębnych umów, a zatem - zgodnie z definicją umowy o roboty budowlane zawartą w art. 647 k.c. - przyjąć należy, że każda z nich została odebrana i rozliczona. Jeżeli pomiędzy wykonawcą (odwołującym) a inwestorem (X) były jakiekolwiek ustalenia pozwalające na przyjęcie, że wszystkie 3 roboty należy traktować jako jedną (np. jeden odbiór końcowy, jedna zapłata za wszystkie 3 etapy), to odwołujący winien był wykazać ich istnienie.
Zgodnie bowiem z art. 534 ust. 1 ustawy Pzp, to na odwołującym, jako stronie, która z danego faktu wywodzi skutki prawne, ciążył obowiązek wskazania dowodów na istnienie tego faktu. Brak jakichkolwiek dowodów na tę okoliczność nie pozwala na przyjęcie, iż roboty te były w istocie jedną robotą budowlaną. Bez znaczenia dla oceny sprawy jest okoliczność, iż zamawiający nie wskazał w SWZ, że robota budowlana musi być wykonana na podstawie jednej umowy. Zastrzeżenie takie byłoby nieuprawnione, jako że mogą zaistnieć sytuacje, w których - w istocie - jedna robota budowlana mogłaby być wykonana na podstawie kilku umów, niemniej jednak okoliczność taka każdorazowo winna być osobno zbadana. Postawiony przez zamawiającego odgórny zakaz wykazywania takich robót nie mógłby się ostać. O tym, że wskazane przez odwołującego roboty są jedną robotą budowlaną nie przesądza również fakt, że zostały one wykonane na podstawie jednej dokumentacji projektowej, skoro charakter wykonywanych robót pozwalał zamawiającemu X na ich udzielanie w częściach, pomiędzy którymi nie zachodziła tożsamość czasowa, a każda z tych części stanowiła odrębną zamkniętą całość.
Wyrok z dnia 15 września 2021 r., KIO 2349/21