Przepisy Pzp rozdzielnie traktują określenie kryteriów oceny ofert od sposobu oceny ofert

Podmiot orzekający: Główna Komisja Orzekająca w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych

Data wydania i sygnatura orzeczenia: orzeczenie z dnia 28 września 2015 r., BDF1.4800.95.2015

Przepisy Pzp rozdzielnie traktują w art. 36 ust. 1 pkt 13 ustawy Pzp określenie kryteriów oceny ofert i ich opis od znaczenia tych kryteriów oraz sposobu oceny ofert

GKO zwraca uwagę, że przepisy Pzp rozdzielnie traktują w art. 36 ust. 1 pkt 13 ustawy Pzp określenie kryteriów oceny ofert - ich opis - od znaczenia tych kryteriów oraz sposobu oceny ofert według tych kryteriów. GKO zwraca uwagę na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 10 grudnia 2009 r. sygn. akt: IIICZP 110/09 oraz z dnia 12 stycznia 2010 r. sygn. akt: III CZP 119/09, w których Sąd Najwyższy rozstrzygając zagadnienie prawne przedstawione przez sądy okręgowe oraz interpretując przesłanki z art. 36 ust. 1 ustawy Pzp, w tym przypadku pkt 5, zwrócił uwagę, że "opis sposobu oceny" dotyczy określenia sposobu (metodologii, wzoru) według którego zamawiający dokonuje oceny spełniania warunku udziału w postępowaniu (w niniejszej sprawie wzoru ustalonego kryterium). Także w tych sprawach podkreślano, że w ramach dyrektyw preferencji metod wykładni, priorytet ma powszechnie akceptowana w orzecznictwie i w piśmiennictwie zasada pierwszeństwa wykładni językowej oraz zwrócono uwagę na subsydiarność wykładni systemowej i funkcjonalnej. W uzasadnieniu tych uchwał podkreślono również, że ustawa Pzp w wielu miejscach wyraźnie wyróżnia obie czynności, pierwszą związaną z określeniem warunku (kryterium) i drugą - z określeniem metodologii oceny. W tych uchwałach odwołano się także do uchwały siedmiu sędziów z dnia 1 marca 2007 r. sygn. akt: III CZP 94/07, w której Sąd Najwyższy wyraził m.in. pogląd, że "Zastosowanie wykładni, w której interpretator odchodzi od sensu językowego przepisu, może być uzasadnione tylko w wyjątkowych okolicznościach, ponieważ adresaci nom prawnych mają prawo polegać na tym, co ustawodawca w przepisie rzeczywiście wyraził, a nie na tym, co chciał uczynić lub, co uczyniłby, gdyby znał nowe lub inne okoliczności".

Sąd Najwyższy stwierdził także w tej uchwale, że "odejście od jednoznacznego sensu przepisu z naruszeniem reguł powoduje dokonanie wykładni prawotwórczej, będącej przykładem wykładni contra legem". Obowiązek zastosowania w postępowaniu w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych wskazywanej w art. 76 ust. 3 ustawy zasada in dubio pro reo skutkuje tym, że w tym stanie faktycznym, ewentualne niejasności (wątpliwości) prawne, co do zastosowania, jako podstawy odpowiedzialności obwinionego przesłanki z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, mogły być rozstrzygnięte - w myśl wskazanej zasady tylko na korzyść Obwinionego. Nie inaczej GKO musiała także rozstrzygnąć w odniesieniu do zarzucanego Obwinionemu naruszenia z art. 17 ust. 1c ustawy, który to czyn również został oparty na naruszeniu art. 91 ustawy Pzp, podczas gdy Obwiniony dokonując oceny ofert stosował wyłącznie kryteria określone w SIWZ. RKO, wskazując w sentencji orzeczenia na brak możliwości zawarcia umowy bez naruszenia przepisów ustawy Pzp, z powołaniem na art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp ponownie odwołała się do wadliwych postanowień SIWZ w zakresie sposobu oceny ofert w kryterium gwarancji, a nie, co do wadliwości prawnej tego kryterium.

GKO, docenia motywy, którymi - w okolicznościach faktycznych sprawy - kierowała się Komisja I instancji, dokonując takiej wykładni, w szczególności przesłanki z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, albowiem wadliwość wzoru (sposobu oceny ofert) powodowała znaczący obiektywnie nieuzasadniony wydatek (powyżej 500 tys. zł), który na gruncie ustawy o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych (jej art. 33 ust. 1) jest kwalifikowany, co do zasady, jako nieuzasadniony skutek finansowy, szkodliwy dla ładu finansów publicznych. Jednakże wykładania gramatyczna przepisów nie pozwala na przyjętą przez RKO interpretację art. 17 ust. 1 pkt 4 oraz art. 17 ust. 1c ustawy, albowiem zgodnie z regułami tej wykładni w przepisach tych penalizowane są tylko określone zachowania kwalifikowane, jako naruszenia dyscypliny finansów publicznych, a wykładnia celowościowa przesłanek odpowiedzialności nie może być stosowana z naruszeniem wskazanej zasady in dubio pro reo, nakazującej rozstrzygać wątpliwości także prawne na korzyść obwinionego.

Podobny pogląd prezentował w postępowaniu przed GKO Zastępca Głównego Rzecznika, wnosząc o uniewinnienie Obwinionego. GKO dostrzega niewątpliwie złożoność tej sprawy, chociażby z uwagi na obowiązującą w polskim prawodawstwie teorią racjonalnego ustawodawcy, jednakże w postępowaniu w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych organ orzekający nie może dokonywać interpretacji prawa na niekorzyść obwinionego, kwalifikując niewyrażone wprost w przepisie zachowanie obwinionego, jako bezprawne.

Teksty i sygnatury orzeczeń pochodzą z bazy orzeczeń Głównej Komisji Orzekającej w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych