8 grudzień 2022 r.

Wykonawca samodzielnie zażądał przedłużenia terminu związania ofertą uznając, że jest to dopuszczalne na gruncie kodeksu cywilnego, a odesłanie do tych przepisów jest w art. 8 ust. 1 ustawy Pzp. Czy wykonawca ma rację?

Na podstawie art. 220 ust. 3 i art. 307 ust. 2 ustawy Pzp, w przypadku, gdy wybór najkorzystniejszej oferty nie nastąpi przed upływem terminu związania ofertą określonego w dokumencie zamówienia (np. w SWZ), zamawiający przed upływem terminu związania ofertą, zwraca się jednokrotnie do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o wskazywany przez niego okres, nie dłuższy niż odpowiednio 60 lub 30 dni. W takim przypadku przedłużenie terminu związania ofertą wymaga złożenia przez wykonawcę pisemnego oświadczenia o wyrażeniu zgody na przedłużenie terminu związania ofertą (art. 220 ust. 4 i art. 307 ust. 3 ustawy Pzp). 

Na podstawie art. 220 ust. 3 i art. 307 ust. 2 ustawy Pzp przedłużenie terminu związania oferta na żądanie zamawiającego może nastąpić tylko raz w trakcie postępowania. Zamawiający nie może zatem zwracać się do wykonawców o dalsze przedłużenie terminu związania ofertą. Termin związania ofertą może być przedłużony tylko wówczas, gdy wykonawca złoży wyraźne oświadczenie o przedłużeniu tego terminu i jednocześnie przedłuży wadium lub wniesie nowe wadium na przedłużony okres związania ofertą (o ile zamawiający żąda wniesienia wadium). 

Wykonawca nie może zatem samodzielnie przedłużyć terminu związania ofertą, o oznaczony okres, nie dłuższy jednak niż 60 lub 30 dni. Żadne przepisy ustawy Pzp nie dopuszczają bowiem takiej możliwości. Taka możliwość była przewidziana w art. 85 ust. 2 nieobowiązującej ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1843 i z 2020 r. poz. 288) - w skrócie „Pzp2004” („Wykonawca samodzielnie lub na wniosek zamawiającego może przedłużyć termin związania ofertą, z tym że zamawiający może tylko raz, co najmniej na 3 dni przed upływem terminu związania ofertą, zwrócić się do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o oznaczony okres, nie dłuższy jednak niż 60 dni.”). Oznacza to, że ustawodawca w przepisach ustawy Pzp zrezygnował z możliwości przedłużenia terminu związania ofertą przez wykonawcę.

Na gruncie przepisów Pzp żądanie wykonawcy przedłużenia terminu zwiania ofertą, także w przypadku powołania się na przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (w związku z odesłaniem do tych przepisów w art.  8 ust. 1 ustawy Pzp) należy uznać za nie znajdujące oparcia w przepisach ustawy Pzp (żądanie prawnie bezprzedmiotowe). W takim przypadku żądanie wykonawcy nie podlega żadnemu rozpoznaniu przez zamawiającego.

W postępowaniu o udzielenie zamówienia wykonawca nie może również samodzielnie przedłużyć terminu związania ofertą na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny. Zgodnie z art.  8 ust. 1 ustawy Pzp do czynności podejmowanych przez zamawiającego, wykonawców oraz uczestników konkursu w postępowaniu o udzielenie zamówienia i konkursie oraz do umów w sprawach zamówień publicznych stosuje się przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, jeżeli przepisy ustawy Pzp nie stanowią inaczej. 

Przepisy ustawy Pzp są przepisami o charakterze lex specialis w stosunku do przepisów ustawy - Kodeks cywilny i tylko w zakresie nieuregulowanym w ustawie Pzp do czynności podejmowanych przez zamawiającego, wykonawców oraz uczestników konkursu w postępowaniu o udzielenie zamówienia i konkursie oraz do umów w sprawach zamówień publicznych, stosuje się przepisy ustawy - Kodeks cywilny. Zasady przedłużania terminu związania oferta zostały natomiast wprost uregulowane w przepisach art. 220 ust. 3 i 4 oraz art. 307 ust. 2 i 3 ustawy Pzp. 

W ustawie Pzp problematyka terminu związania ofertą oraz przedłużania tego terminu został uregulowana inaczej niż w przepisach Pzp2004. Jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza progi unijne wykonawca jest związany ofertą nie dłużej niż 90 dni, a jeżeli wartość zamówienia dla robót budowlanych jest równa lub przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 20 000 000 euro, a dla dostaw lub usług 10 000 000 euro - 120 dni, od dnia upływu terminu składania ofert.

Jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż progi unijne wykonawca jest związany ofertą do upływu terminu określonego datą w dokumentach zamówienia, jednak nie dłużej niż 30 dni od dnia upływu terminu składania ofert. 

Pierwszym dniem terminu związania ofertą jest dzień, w którym upływa termin składania ofert, a zamawiający określa w dokumentach zamówienia termin związania ofertą przez wskazanie daty.

Brak w przepisach ustawy Pzp możliwości przedłużenia terminu związania oferta przez wykonawca został „zrekompensowany” wprowadzeniem w art. 252 ust. 2 i 3 ustawy Pzp zasad, że jeżeli termin związania ofertą upłynął przed wyborem najkorzystniejszej oferty, zamawiający wzywa wykonawcę, którego oferta otrzymała najwyższą ocenę, do wyrażenia, w wyznaczonym przez zamawiającego terminie, pisemnej zgody na wybór jego oferty.

W przypadku braku takiej zgody, zamawiający zwraca się o wyrażenie takiej zgody do kolejnego wykonawcy, którego oferta została najwyżej oceniona, chyba że zachodzą przesłanki do unieważnienia postępowania. 

I tak należy odpowiedzieć nadgorliwemu wykonawcy.

 

Józef Edmund Nowicki