Zasada bliskości w zamówieniach na odbiór i unieszkodliwienie odpadów

Podstawowym, istotnym zagadnieniem wymagającym rozstrzygnięcia była kwestia oceny czy Zamawiający miał dostateczne podstawy prawne do odrzucenia oferty Odwołującego, której treść jest niezgodna z warunkami zamówienia. W zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia przedmiotowej Zamawiający oparł swoje rozstrzygnięcie na postanowieniu SWZ: „obowiązki wynikające z przepisów prawa A. Zasada Bliskości Rozdziału II: Warunki Realizacji Zamówienia, gdzie postanowiono, że wykonawca zobowiązany jest realizować zamówienie z uwzględnieniem zasady bliskości określonej w art. 20 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach”

Jednocześnie Zamawiający w treści SWZ nie umieścił jakiegokolwiek postanowienia nakładającego na wykonawców obowiązek wykazania spełniania zasady bliskości, co do spalarni odpadów, a w szczególności postanowienia przewidującego przedmiotowy środek dowodowy mający na celu weryfikację na etapie oceny i badania ofert warunku realizacji zamówienia. Powyższa okoliczność została potwierdzona poprzez jej przyznanie przez pełnomocnika Zamawiającego który przyznał, że w SWZ nie zostały wykazane dowody, które miały wykazywać spełnianie zasady bliskości na gruncie umowy.

Analizując powyższą treść SWZ, a także systematykę jej postanowień, Krajowa Izba Odwoławcza doszła do przekonania, że Zamawiający nie miał podstawy do prowadzenia postępowania dowodowego, a także wyjaśniającego w trybie art. 223 ust.1 ustawy Pzp (w istocie korespondencja w tym zakresie pomiędzy Zamawiającym i Odwołującym oznaczała prowadzenie między zamawiającym a Odwołującym niedopuszczalnych negocjacji dotyczących złożonej oferty) odnoszących się do okoliczności związanych z badaniem spełniania przez wykonawców warunku realizacji umowy, a nie warunku zamówienia.

Wymaga zauważenia, że zasada bliskości została szczegółowo uregulowana w art. 20 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, gdzie w ust. 1 przyjęto zasadę, że odpady, z uwzględnieniem hierarchii sposobów postępowania z odpadami, w pierwszej kolejności poddaje się przetwarzaniu w miejscu ich powstania.

W ust. 2 tego przepisu unormowano, że odpady, które nie mogą być przetworzone w miejscu ich powstania, przekazuje się, uwzględniając hierarchię sposobów postępowania z odpadami oraz najlepszą dostępną technikę, o której mowa w art. 207 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, lub technologię, o której mowa w art. 143 tej ustawy, do najbliżej położonych miejsc, w których mogą być przetworzone.

W kolejnym ustępie 3 tego przepisu wprowadzono zakaz:

stosowania komunalnych osadów ściekowych,
unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych - poza obszarem województwa, na którym zostały wytworzone, zaś w ust.4 zakaz ten dotyczy przywozu na obszar województwa odpadów, o których mowa w ust. 3, wytworzonych poza obszarem tego województwa, do celów, o których mowa w ust. 3.

Ostatecznie, w myśl ust. 6 omawianego przepisu w przypadku unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych, przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio. Dopuszcza się unieszkodliwienie zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych na obszarze województwa innego niż to, na którym zostały wytworzone, w najbliżej położonej instalacji, w przypadku braku instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów na obszarze danego województwa lub gdy istniejące instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych.

W wyroku z dnia 27 stycznia 2023 r., KIO 78/23, Krajowa Izba Odwoławcza, mając na uwadze treść cytowanych wyżej przepisów prawa uznała, że realizacja umowy z uwzględnieniem zasady bliskości, jeżeli nie jest możliwe przetworzenie zakaźnych odpadów medycznych w miejscu ich powstania czy na obszarze województwa odbywa się poprzez dopuszczenie ich przetworzenia w innym miejscu w warunkach braku instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów na obszarze danego województwa lub gdy istniejące instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych.

Wszystkie powyższe okoliczności związane z realizacją zasady bliskości mają charakter zmienny i są uzależnione między innymi od wolnych mocy przerobowych instalacji znajdującej się województwie, w którym odpady takie powstają.

W rozpoznawanej sprawie jedyną taką instalacją w województwie zachodniopomorskim jest instalacja konsorcjanta Przystępującego, to jest Samodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w G.

W związku z powyższym informacja dla Zamawiającego, w jaki sposób będzie realizowana zasada bliskości na etapie badania i oceny ofert ma charakter irrelewantny, bowiem nie zawarł on w SWZ warunku zamówienia, który zobowiązywałby wykonawców do udowodnienia na tym etapie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego czy jest zapewniona zasada bliskości.

Zdaniem Krajowej Izby Odwoławczej - z treści SWZ wynikało w sposób jednoznaczny, że zastrzeżona przez Zamawiającego zasada bliskości odnosi się jedynie do etapu wykonywania umowy w granicach określonych przepisem art. 20 ustawy o odpadach.

Dziękujemy za przeczytanie tego artykułu do końca

Czytaj portal wPrzetargach.pl każdego dnia
Portal wPrzetargach.pl to kompendium wiedzy o zamówieniach publicznych