Niedopuszczalność wielokrotnego wyboru najkorzystniejszej oferty spośród pozostałych ofert po uchyleniu się wykonawcy, którego oferta została wybrana
Jeżeli wykonawca, którego oferta została wybrana, uchyla się od zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego lub nie wnosi wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy, zamawiający może wybrać ofertę najkorzystniejszą spośród pozostałych ofert bez przeprowadzania ich ponownego badania i oceny, chyba że zachodzą przesłanki unieważnienia postępowania, o których mowa w art. 93 ust. 1 Pzp.
Z treści przepisu art. 94 ust. 3 Pzp jednoznacznie wynika, że wybór kolejnej „najkorzystniejszej oferty” spośród ofert pozostałych, nie jest poprzedzany ich badanie i oceną ponowną oceną. Oznacza to, że po stronie zamawiającego, w pierwszej kolejności może pojawić się roszczenie o zawarcie umowy wobec wybranego wykonawcy (art. 702 § 3 k.c. w zw. z art. 14 Pzp) lub też, według jego uznania, podjęcie decyzji o wyborze kolejnej oferty z ofert uznanych za niepodlegające odrzuceniu, która uzyskała kolejno najwyższą punktację. Wybór taki nie będzie poprzedzony ponownym badaniem i oceną ofert, chyba, że zajdą inne szczególne okoliczności dla zmiany ustalonej kolejności wykonawców według ustalonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia kryteriów oceny ofert.
Przepis art. 94 ust. 3 Pzp ma charakter fakultatywny. Jeżeli wykonawca, którego oferta została wybrana, uchyla się od zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego lub nie wnosi wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy, zamawiający nie ma obowiązku wybrania oferty najkorzystniejszej spośród pozostałych ofert.
W opinii „Uchylanie się od zawarcia umowy przez wykonawcę na podstawie art. 94 ust. ustawy Prawo zamówień publicznych” Urząd Zamówień Publicznych stwierdził, że „W sytuacji gdy wykonawca, który złożył najkorzystniejszą ofertę uchyla się od zawarcia umowy lub nie wnosi wymaganego zabezpieczenia umowy, zamawiający dokonuje wyboru kolejnej „najkorzystniejszej oferty” spośród ofert pozostałych bez przeprowadzania ich ponownego badania i oceny (...). Powyższe oznacza, że zostaje wybrana oferta następna w kolejności i uprawnienie powyższe przysługuje zamawiającemu tylko raz. Inne rozumienie tego przepisu mogłoby bowiem prowadzić w wyjątkowych sytuacjach do obowiązku wyboru oferty najmniej korzystnej, jeżeli wszyscy wyżej sklasyfikowani wykonawcy odmówiliby podpisania umowy, co byłoby wprost sprzeczne z zasadą celowości i efektywności gospodarowania środkami publicznymi (arg. z art. 44 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych...), a także celem przepisów ustawy, którym jest m.in. wybór oferty najkorzystniejszej” (Informator Urzędu Zamówień Publicznych, 2012 r., nr 9, s. 25). Również w wyroku z dnia 8 sierpnia 2012 r., KIO 1594/12, Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że art. 94 ust. 3 Pzp „nie stanowi o obowiązku, a o uprawnieniu zamawiającego do dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej spośród pozostałych ofert, jeśli wykonawca, którego oferta została wybrana, uchyla się od zawarcia umowy. Oznacza to, że po stronie zamawiającego, w pierwszej kolejności może pojawić się roszczenie o zawarcie umowy wobec wybranego wykonawcy (art. 70 [2] k.c. ) lub też, według jego uznania, podjęcie decyzji o wyborze kolejnej oferty z listy ofert uznanych za niepodlegające odrzuceniu i uzyskującej kolejno najwyższą punktację, chyba, że oferta wykonawcy uchylającego się od zawarcia umowy była jedyną ofertą niepodlegającą odrzuceniu, bądź cena pozostałych ofert przekracza kwotę, jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia i zachodzi podstawa do unieważnienia postępowania określona w art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy p.z.p.”.
Opracowanie: Zespół wPrzetargach