Zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Natomiast zgodnie z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.
Celem art. 224 ust. 6 i art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp jest generalnie ochrona zamawiającego przed nienależytym wykonaniem zamówienia w przyszłości z powodu niedoszacowania ceny oferty przez wykonawcę (tak: w wyrok z dnia 11 kwietnia 2023 r., KIO 740/23, 743/23, 745/23).
W niniejszej sprawie jedyną wyartykułowaną przez Zamawiającego przyczyną odrzucenia oferty Odwołującego było popełnienie przez niego pomyłki w kalkulacji przedstawionej w ramach wyjaśnień rażąco niskiej ceny. Błąd ten dotyczył niezgodności jaka powstała przy kalkulacji ceny stołów, które wykonawca wycenił w ilościach innych niż wynikało to ze specyfikacji. W szczegółach wyglądało to tak, że Odwołujący w ramach wyjaśnień przedstawił kalkulację dla 5 stołów, w sytuacji gdy powinien był przedstawić kalkulację dla 8. Przy czym w formularzu cenowym składanym wraz z ofertą wyceniona została prawidłowa ilość stołów. Na tej podstawie Zamawiający uznał, że cena oferty Odwołującego w istocie jest nierzeczywista i do tego błędnie skalkulowana, a wyjaśnienia Odwołującego nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.
Zdaniem Krajowej Izby Odwoławczej nie była to wystarczająca podstawa by uznać, że oferta Odwołującego powinna zostać odrzucona.
Skład orzekający uznał, że na gruncie ustawy Pzp jest dopuszczalna sytuacja, w której wyjaśnienia rażąco niskiej ceny zawierają omyłki. Wskazać należy, że często takie omyłki występują w samych ofertach, a jednak ustawa Pzp wprowadza możliwość ich poprawiania np. w sytuacji, gdy nie powodują istotnych zmian w treści oferty (art. 223 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp). Złożenie wyjaśnień ceny jest jednak tym trudniejsze, że często jest ograniczone krótkimi terminami narzucanymi przez zamawiających. Ryzyko popełnienia błędu jest więc realne.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej, uwzględniając cel przepisu art. 224 ust. 1 pkt 8 oraz art. 224 ust. 6 ustawy Pzp, drobne omyłki i błędy kalkulacyjne, które nie wpływają na ogólny odbiór wyjaśnień, tj. nie powodują, że wyjaśnienia nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu, nie powinny stanowić powodu do odrzucenia oferty wykonawcy z uwagi na rażąco niską cenę.
Przepisy dotyczące ceny rażąco niskiej nie służą temu by usuwać z postępowania wykonawców, których wyjaśnienia obarczone są jakimiś brakami, a temu by chronić zamawiających i interes publiczny przed narażeniem na ryzyko nieprawidłowej realizacji zamówienia z uwagi na niedoszacowanie ceny oferty.
Dlatego też zdaniem Krajowej Izby Odwoławczej zamawiający, który zidentyfikuje nieścisłości w wyjaśnieniach powinien w pierwszej kolejności ocenić czy wpływają one na ogólny ich odbiór, tj. czy powodują, iż wyjaśnienia jako całość nie uzasadniają ceny podanej w ofercie w dostatecznym stopniu. Jeśli faktycznie charakter błędów jest na tyle istotny, że poddaje w wątpliwość całość złożonych wyjaśnień, sankcja odrzucenia oferty jest uzasadniona.
Nie powinny jednak prowadzić do odrzucenia oferty błędy mało istotne czy też pomyłki kalkulacyjne o marginalnym znaczeniu. Tego typu podejście jest przejawem nadmiernego formalizmu i nie ma nic wspólnego z celem, dla jakiego przepisy art. 226 ust. 1 pkt 8 i art. 224 ust. 6 ustawy Pzp zostały wprowadzone do ustawy.
Zdaniem Krajowej Izby Odwoławczej charakter omyłki popełnionej przez Odwołującego nie powinien był wpłynąć tak dalece na odbiór złożonych przez niego wyjaśnień by zastosować wobec niego sankcję, jaką jest odrzucenie oferty. Niedoszacowanie kalkulacyjne bez problemu mieściło się w przewidzianych rezerwach czy też może po prostu obniżyć zakładany na bardzo wysokim poziomie zysk.
Zakwestionowane działanie Zamawiającego było zdaniem Krajowej Izby Odwoławczej nieproporcjonalne do skali popełnionego przewinienia, a tym samym Izba nakazała unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego.
Krajowa Izba Odwoławcza uznała, że w tej sprawie nie wystąpił błąd w obliczeniu ceny. Odwołujący prawidłowo wycenił w ofercie konieczność wykonania 8 stołów, a więc trafnie zidentyfikował wymagania określone w SWZ. Jedynym błędem jakim popełnił było po prostu omyłkowe przyjęcie w kalkulacji składanej na potrzeby wyjaśnień ceny błędnej ilości stelaży. Gdyby Odwołujący przyjął w tabeli kalkulacyjnej prawidłową ilość stelaży całkowite koszty uległyby zmianie o kwotę 963 zł, co należy uznać za kwotę marginalną, mieszczącą się w przewidzianych przez Odwołującego rezerwach. Z formularza cenowego złożonego wraz z ofertą wynikało jednak w sposób bezsprzeczny, że Odwołujący przyjął do wyceny prawidłową ilość stołów, a tym samym jego oferta nie zawiera błędu w obliczeniu ceny.
Wyrok z dnia 7 lutego 2024 r., KIO 146/24
Dziękujemy za przeczytanie tego artykułu do końca. Czytaj portal wPrzetargach.pl na bieżąco.
Portal wPrzetargach.pl to kompendium rzetelnej wiedzy o stosowaniu przepisów o zamówieniach publicznych.