W treści SIWZ zostało przewidziane, że wynagrodzenie należne wykonawcy obliczane będzie według cen jednostkowych podanych w formularzu cenowym. Przewidzenie tego rodzaju ustalania wynagrodzenia wykonawcy co do zasady uprawnia i obliguje zamawiającego do badania również cen jednostkowych przewidzianych za wykonanie poszczególnych prac w ramach przedmiotu zamówienia. Zdaniem Izby skoro Zamawiający wymaga podania cen jednostkowych i na ich podstawie obliczona będzie wartość wynagrodzenia za wykonanie poszczególnych prac wchodzących w zakres zamówienia, to wycena takich prac ma charakter istotny z punktu widzenia prawidłowości realizacji przedmiotu zamówienia, na zasadach określonych przez Zamawiającego.
W tym zakresie, Krajowa Izba Odwoławcza nie podziela stanowiska Zamawiającego, iż wystarczającą dla zaniechania wezwania Przystępującego do wyjaśnienia cen jednostkowych była okoliczność, iż cena globalna nie była niższa niż 30% wartości zamówienia czy średniej arytmetycznej wartości ofert złożonych w postępowaniu. Takie stanowisko stoi w sprzeczności z przyjętą przez Zamawiającego metodologią rozliczania prac określoną we wzorze umowy i SIWZ. Sam Zamawiający nadał cenom jednostkowym charakter istotny poprzez obliczenie należnego wynagrodzenia właśnie na podstawie takich cen jednostkowych.
Podana cena globalna jest tylko maksymalną ceną wynikającą z cen jednostkowych przyjętych przez wykonawcę.
Po drugie, odnosząc się do stanowiska Zamawiającego oraz Przystępującego o marginalnym zaznaczeniu zakresu prac zakwestionowanych przez Odwołującego (wg. Zamawiającego 1,2% wartości ceny), to Krajowa Izba Odwoławcza wskazuje, iż opieranie się wyłącznie na językowej wykładni ww. uregulowania i stosowanie tego rodzaju porównania w celu ustalenia istotnych części składowych ceny (kosztu) oferty, bez odwołania się do innych kryteriów czy okoliczności, jest błędne. Wynika to z tego, że im bardziej dana część składowa ceny oferty jest zaniżona, tym mniejszy jest jej udział procentowy w całkowitej cenie oferty.
Nie można wykluczyć, że wykonawcy celowo dążą do zaniżenia wyceny określonych elementów składających się na zamówienia, przerzucając koszty do innych pozycji, kreując w ten sposób przesłankę nieistotności takiego elementu z punktu widzenia wartości takich prac w cenie globalnej za realizację zamówienia. Zdaniem Krajowej Izby Odwoławczej oparcie się więc wyłącznie na takim udziale procentowym w wartości kosztów realizacji zamówienia jest nieprawidłowe. Analizie w zakresie „istotności” powinien podlegać nie tylko aspekt ekonomiczny, ale również sposób jego wyceny przyjęty przez Zamawiającego, znaczenie z punktu widzenia przedmiotu zamówienia i jego wykonania, sposób uregulowania obowiązków wykonawcy co do wykonania kwestionowanych pozycji w umowie. W analizowanym stanie faktycznym, zdaniem Izby pozycje zakwestionowane przez Odwołującego uznać należy za istotne, w świetle ww. przesłanek.
Po pierwsze, udział procentowy w cenie globalnej na jaki powołał się Zamawiający (tj.1.2%) obliczony został właśnie na podstawie stawek zaniżonych przez Przystępującego. Zdaniem Izby Odwołujący wykazał, że pozycje te zostały bardzo nisko wycenione przez Przystępującego. Potwierdzają to chociażby wyceny zaproponowane przez innych wykonawców. Średnia cena jednostkowa za mycie okien z żaluzjami w Centrali ZUS obliczona na podstawie cen zawartych w ofertach złożonych w postępowaniu wyniosła ok 3,1 zł., Przestępujący wycenił tę usługę na 1,1 zł (czyli o ponad 30% taniej), średnia cena zaoferowana za 1m2 usługi deratyzacji i dezynsekcji obliczona na podstawie cen zawartych w ofertach złożonych w postępowaniu wyniosła 0,34 zł., Przestępujący wycenił tę usługę na 0,02 zł (czyli o ponad 94% taniej), średnia cena zaoferowana za 1m2 usługi dezynfekcji obliczona na podstawie cen zawartych w ofertach złożonych w postępowaniu wyniosła 0,59 zł., Przestępujący wycenił tę usługę na 0,02 zł (czyli o ponad 96% taniej).
Zdaniem Izby są to zasadnicze rozbieżności cenowe, które winny być wyjaśnione przez Zmawiającego w toku badania i oceny oferty Przystępującego. Skoro wykonawca otrzyma wynagrodzenie obliczone na podstawie prac faktycznie wykonanych i cen jednostkowych wskazanych w formularzu oferty, to obowiązkiem Zmawiającego jest zbadanie czy w ramach zaproponowanych przez Przystępującego cen jednostkowych zakres wykonanych prac, w tym niezbędne materiały i koszty pracy ludzkiej, zostały uwzględnione w takich cenach jednostkowych. Podkreślić przy tym należy, iż zarówno z formularza cenowego jak i ze wzoru umowy wynika, że obowiązkiem wykonawcy było uwzględnienia w cenach jednostkowych wszelkich kosztów związanych z realizacją wycenianej części zamówienia. ZdaniemKrajowej Izby Odwoławczej, zakwestionowane usługi, choć nie będą wykonywane z taką samą częstotliwością jak usługa bieżącego sprzątania, nie mogą zostać uznane jako nieistotne z punktu widzenia przedmiotu zamówienia. Nie mają one charakteru pomocniczego, stanowią zasadniczy element przedmiotu zamówienia, zostały w sposób szczegółowo uregulowany w SIWZ i we wzorze umowy, podlegający odrębnej wycenie w formularzu oferty. O istotności danej usługi nie może świadczyć wyłącznie częstotliwość jej wykonywania, ale całokształt postanowień zawartych w SIWZ, w tym we wzorze umowy. Te zaś nie pozwalają na przyjęcie tezy o ich nieistotnym znaczeniu dla Zamawiającego. Przyjęcie takiej nieistotności wyłącznie przez pryzmat subiektywnej wyceny dokonanej przez Przystępującego, bez badania podstaw takiej wyceny, w sytuacji zasadniczego zaniżenia kosztów ich realizacji, jest zdaniem Izby błędne.
Mając na uwadze powyższe, Izba uznała za zasadne w okolicznościach analizowanej sprawy nakazanie wezwania Przystępującego w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp do złożenia wyjaśnień w zakresie wyceny poz. 2, 3, 5, 6, 7, 13, 14 i 15 Formularza cenowego i wyjaśnienia przez wykonawcę jakie złożenia kosztotwórcze zostały przyjęte przez wykonawcę przy wycenie ww. pozycji kosztowych, w tym wskazanie jakie szczególne okoliczności umożliwiają wykonawcy obniżenie cen jednostkowych za prace zakwestionowane przez Odwołującego. W tym zakresie, Przystępujący winien wykazać, iż przyjęta wycena pokrywa w szczególności koszty pracy i koszty materiałów niezbędnych do realizacji zakwestionowanych usług. Zdaniem Krajowej Izby Odwoławczej złożenie takich wyjaśnień przez Przystępującego pozwoli Zamawiającemu na ocenę czy Przystępujący w ramach zaoferowanych cen jednostkowych za poszczególne usługi ma możliwość ich prawidłowego wykonania.
Wyrok z dnia 3 grudnia 2020 r., KIO 2974/20
Źródło: www.uzp.gov.pl