Zgodnie z art. 214 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy Pzp zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki, jeżeli dostawy, usługi lub roboty budowlane mogą być świadczone tylko przez jednego wykonawcę z przyczyn związanych z ochroną praw wyłącznych wynikających z odrębnych przepisów - jeżeli nie istnieje rozsądne rozwiązanie alternatywne lub rozwiązanie zastępcze, a brak konkurencji nie jest wynikiem celowego zawężenia parametrów zamówienia.
Z art. 214 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy Pzp wynika, że udzielenie zamówienia w trybie zamówienia z wolnej ręki na podstawie tego przepisu wymaga łącznego spełnienia dwóch przesłanek: przedmiot zamówienia może być zrealizowany jedynie przez jednego wykonawcę z przyczyn związanych z ochroną praw wyłącznych wynikających z odrębnych przepisów, oraz ochrona praw wyłącznych musi wynikać z przepisów ustawowych. Ponadto zamawiający musi wykazać, że nie istnieje rozsądne rozwiązanie alternatywne lub rozwiązanie zastępcze, a brak konkurencji nie jest wynikiem celowego zawężenia parametrów zamówienia. Przyczyny związane z ochroną praw wyłącznych muszą mieć charakter zasadniczy, a mianowicie wykonanie dostaw, usług lub robót budowlanych przez innego wykonawcę ze względu na ochronę praw wyłącznych musi być rzeczywiście niemożliwe, a nie tylko utrudnione lub wynikające.
Sam fakt, że wykonawca posiada prawo wyłączne nie oznacza, że będzie jedynym wykonawcą. W takim przypadku z uzasadnienia faktycznego i prawnego wyboru trybu zamówienia z wolnej ręki na podstawie art. 214 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy Pzp musi wynikać, że wykonanie dostawy, usługi lub roboty budowlanej przez danego wykonawcę ze względu na ochronę praw wyłącznych jest rzeczywiście niemożliwe.
Pierwsza przesłanka („przedmiot zamówienia może być zrealizowany jedynie przez jednego wykonawcę z przyczyn związanych z ochroną praw wyłącznych”), oznacza, że zamawiający powinien udowodnić, iż żaden inny wykonawca, poza zaproszonym do negocjacji, nie jest w stanie zaoferować dostaw, usług lub wykonania robót budowlanych, które mogłyby zaspokoić rzeczywiste potrzeby zamawiającego. Nie istnieje na rynku dostaw, usług lub robót budowlanych żaden substytut. Niedopuszczalne będzie takie opisanie warunków zamówienia w taki sposób, że warunki te będzie mógł spełnić tylko jeden wykonawca. Jeżeli na rynku istnieje taki substytut danego zamówienia, który jednocześnie zaspakaja uzasadnione potrzeby zamawiającego, przesłanka te nie zostanie spełniona. Przesłankę braku istnienia rozsądnych rozwiązań alternatywnych lub rozwiązań zastępczych należy odnosić bezpośrednio do przedmiotu zamówienia.
Druga z przesłanek („ochrona praw wyłącznych musi wynikać z odrębnych przepisów”), oznacza, że zakresem art. 214 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy Pzp będą objęte wyłącznie sytuacje, w których ochrona praw wyłącznych wynika z przepisów ustawowych. Przepis art. 214 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy Pzp zezwala zatem na udzielenie zamówienia z wolnej ręki, gdy przedmiot zamówienia służy tylko jednemu podmiotowi, a jego wyłączność podlega ochronie z mocy norm ustawowych.
Ma to miejsce w szczególności w przypadku objęcia ochroną na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej. Lista ustaw, które zawierają przepisy chroniące określone prawa, nie stanowi katalogu zamkniętego. Wśród takich ustaw należy wskazać również ustawę z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej. Prawo wyłączne nie oznacza jednak tylko prawa autorskiego, znaku towarowego lub patentu. Może to być również prawo własności i pochodne od niego prawa względne, ograniczone prawa rzeczowe i inne wyłączne prawa.
Dziękujemy za przeczytanie tego artykułu do końca. Czytaj portal wPrzetargach.pl na bieżąco
Portal wPrzetargach.pl to kompendium wiedzy o zamówieniach publicznych