W wyroku z dnia 17 września 2019 r., KIO 1729/19 Krajowa Izba Odwoławcza podzieliła prezentowany w orzecznictwie pogląd, zgodnie z którym przekroczenie wyznaczonego przez zamawiającego terminu na złożenie wyjaśnień należy traktować tak, jak sytuację zaniechania złożenia tychże wyjaśnień przez wykonawcę.
Na powyższe wskazuje nie tylko dyspozycja art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, ale także podstawowe zasady postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wyrażone w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, tj. zasada równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji.
Należy bowiem wziąć pod uwagę sytuację, w której zamawiający wzywa do złożenia wyjaśnień dotyczących wysokości zaaferowanej ceny dwóch wykonawców, po czym jeden wykonawca dostarcza wyjaśnienia zamawiającemu w wyznaczonym terminie, drugi zaś nadaje je, tak, jak w przedmiotowej sprawie, w ostatnim dniu w placówce pocztowej. Takim działaniem drugi z wykonawców de facto przedłużyłby sobie termin na przygotowanie wyjaśnień o czas dostarczenia przesyłki do zamawiającego.
Dodatkowo, gdyby uznać, że określony przez zamawiającego w wezwaniu termin nie wywołuje skutków, należałoby odpowiedzieć na pytanie, jak długo zamawiający zobowiązany byłby wstrzymywać się z podjęciem kolejnych czynności w postępowaniu. Takie oczekiwanie, nieokreślone w czasie, uniemożliwiałoby zamawiającemu zakończenie postępowania i pozyskanie przedmiotu zamówienia.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, jak też zasada równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji, nie pozwalają na dowolność wykonawców przy określaniu terminu na złożenie wyjaśnień w przedmiocie elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny.
To na zamawiającym spoczywa obowiązek wyznaczenia terminu na złożenie takich wyjaśnień, który będzie równy dla wszystkich wykonawców i realny. Wykonawcy, w sytuacji, gdyby wyznaczony przez zamawiającego termin okazał się zbyt krótki, przysługuje wniosek do zamawiającego o przedłużenie terminu. Decyzja w tym zakresie należy jednak do zamawiającego.
Zarówno wniosek, jak i ww. decyzja zamawiającego muszą być dokonane przez upływem pierwotnego terminu na złożenie wyjaśnień.
Jeśli zamawiający przychyla się do prośby wykonawcy, zobowiązany jest przedłużyć termin wszystkim wykonawcom, od których zażądał wyjaśnień, tak, aby termin na ich złożenie był równy dla wszystkich wykonawców.
Ostatecznie jednak wykonawcy zobowiązani są do dotrzymania terminu na złożenie wyjaśnień wyznaczonego przez zamawiającego. W przeciwnym razie złożone przez nich wyjaśnienia zamawiający zobowiązany jest traktować tak, jakby nie zostały złożone. Do tego zobowiązują zamawiającego ww. zasady określone w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp. Należy przy tym podkreślić, że w ustawie Pzp brak jest regulacji dotyczących instytucji przywrócenia terminu. Zdaniem Krajowej Izby Odwoławczej, powyższe związane jest z ogólnym założeniem, jakie powinno przyświecać wykładni przepisów ustawy Pzp, wywodzonym z celu prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jakim jest efektywne i sprawne udzielenie zamówienia publicznego.
W sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wykonawca J. N. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Usługi Remontowo-Budowlane J. N. nie dochował należytej staranności, jaka wymagana jest od wykonawców biorących udział w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego nie tylko nadając wyjaśnienia na poczcie w ostatnim dniu wyznaczonego przez zamawiającego terminu, ale również nie przekazując owych wyjaśnień zamawiającemu w terminie w jakiejkolwiek innej formie, np. faksem lub pocztą elektroniczną.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej, nie ma podstaw do twierdzenia, że wobec tego wykonawcy, jako prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą, powinny być stosowane mniej rygorystyczne wymagania, jak wobec innych wykonawców będących osobami prawnymi. Przeciwnie, ustawa - Pzp opiera się przede wszystkim na zasadzie równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji, a co za tym idzie, wobec każdego podmiotu ubiegającego się o udzielenie zamówienia, zamawiający powinien stosować taki sam poziom wymagań.
Mając na uwadze powyższe, Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że przekroczenie wyznaczonego przez zamawiającego terminu na złożenie wyjaśnień dotyczących wysokości zaoferowanej ceny należy traktować tak, jak sytuację zaniechania złożenia tychże wyjaśnień przez wykonawcę.
W konsekwencji, nie złożenie w terminie wyjaśnień przez wykonawcę stanowi podstawę do odrzucenia oferty na podstawie art. 90 ust. 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
Zaniechanie przez zamawiającego dokonania ww. czynności stanowi również naruszenie art. 7 ust. 3 ustawy Pzp.
Wyrok z dnia 17 września 2019 r., KIO 1729/19
Źródło: www.uzp.gov.pl