W toku kontroli ustalono, że zawarcie czterech umów dotyczących realizacji inwestycji pn. „Budowa mostu w P”, na łączną kwotę 510 477,74 zł brutto, zostało poprzedzone przeprowadzeniem postępowań w trybie zaproszenia do złożenia oferty, na podstawie przepisów wewnętrznych dotyczących udzielania zamówień, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 30.000 euro.
Kontrolujący stwierdził, że Zamawiający naruszył przepisy ustawy Pzp, udzielając z pominięciem trybów ustawowych czterech zamówień mających za przedmiot realizację inwestycji publicznej pn. „Budowa mostu w P.”, których zsumowana wartość, według szacunków Zamawiającego, wynosiła 385 325,60 zł netto, co stanowi równowartość 90 254,98 euro. Oznacza to, że łączna wartość tych zamówień przekracza próg określony w art. 4 pkt 8 ustawy Pzp (30.000 euro), co zobowiązywało Zamawiającego do stosowania ustawy Pzp.
Kontrolujący argumentował, że pomiędzy wszystkimi czterema częściami zachodzi tożsamość przedmiotowa, gdyż dotyczą realizacji tego samego projektu - budowy mostu w P.
Ponadto zachodziła też tożsamość czasowa, chociaż zaproszenia do złożenia oferty zostały przesłane w różnych terminach (w listopadzie 2020 r.), to wszystkie ww. zamówienia zostały udzielone na podstawie zleceń w tym samym dniu tj. 30 listopada 2020 r., w których wyznaczono taki sam lub zbliżony termin realizacji dostaw (14 lub 30 dni liczonych od podpisania umowy).
Dodatkowo Kontrolujący zauważył, że wykonanie ww. zamówień mogło zostać powierzone jednemu wykonawcy, ponieważ Zamawiający udzielił trzech zamówień jednemu wykonawcy.
W uchwale z dnia 14 października 2021 r., KIO/KD 19/21 Krajowa Izba Odwoławcza uznała stanowisko kontrolującego za uzasadnione.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej mamy do czynienia z jednym zamówieniem na roboty budowlane, którego przedmiotem była „Budowa mostu w P.” Nie ulegało również wątpliwości, że było to zamówienie na roboty budowlane, ponieważ na rynku zaś funkcjonuje wielu wykonawców zdolnych do realizacji zamówienia w sposób kompleksowy tj. wybudowania mostu wraz z dostarczeniem odpowiednich materiałów budowlanych oraz zapewnieniem odpowiedniej organizacji ruchu.
Z pewnością pomiędzy wszystkimi czterema zamówieniami, których Zamawiający udzielił odrębnie, składającymi się na inwestycję pn. „Budowa mostu w P” zachodzi tożsamość przedmiotowa, gdyż dotyczą realizacji tego samego projektu.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej istotne było także to, że że w przypadku szacowania wartości zamówienia na roboty budowlane stosuje się przepis art. 33 ust. 2 ustawy Pzp, zgodnie z którym szacunkowa wartość zamówienia powinna uwzględniać również wartość dostaw i usług oddanych przez Zamawiającego do dyspozycji wykonawcy, o ile są one niezbędne do wykonania tych robót budowlanych. Tym samym wartość szacunkowa zamówienia na „Zakup stalowej konstrukcji mostu jednoprzęsłowego, dwuściennego” (określona przez Zamawiającego na kwotę 29 981,50 euro), które to zlecenie stanowiło dostawę niezbędną do realizacji całego projektu - powinna zostać zsumowana z wartością szacunkową robót budowlanych mających za przedmiot budowę mostu. Podobnie zamówienie na „Budowę mostu w P. - barierki i organizacja ruchu”, na które składała się dostawa barierek, ich montaż oraz organizacja ruchu, winno być szacowane łącznie z wartością szacunkową robót budowlanych mających za przedmiot budowę mostu. Kolejne dwa zamówienia dotyczyły zlecenia robót fundamentowych i umocnienia skarp oraz montażu konstrukcji stalowej i stanowiły poszczególne części realizacji tego samego projektu, mającego za przedmiot budowę mostu.
Wobec powyższego, nietrafiona jest argumentacja Zamawiającego co do tego w jaki sposób zamierzał pierwotnie wykonać roboty budowlane pn. „Budowa mostu w Plutach” tj. ograniczyć się wyłącznie do dostawy stalowej konstrukcji mostu stalowego tj. „własnymi siłami” bez udzielania zamówień na roboty fundamentowe, czy też na montaż konstrukcji mostu. Ponadto, jak ustalił Kontrolujący, przedmiary robót dla wszystkich czterech zamówień składających się na inwestycję pn. „Budowa mostu w P” zostały sporządzone w październiku 2020 r., a zatem w dniu 5 listopada 2020 r., udzielając pierwszego z zamówień, Zamawiający posiadał już wiedzę o potrzebie udzielenia kolejnych trzech zamówień, zleconych 20 listopada 2020 r.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej, można tu mówić o istnieniu między zamówieniami ścisłego związku czasowego w sytuacji, gdy zaproszenie do złożenia oferty na zadanie pn. „Zakup stalowej konstrukcji mostu jednoprzęsłowego, dwuściennego” zostało złożone 5 listopada 2020 r., natomiast na zadania: „Budowa mostu w P. - roboty fundamentowe i umocnienie skarp", „Budowa mostu w P. - barierki i organizacja ruchu" oraz „Budowa mostu w P. - montaż konstrukcji stalowej” - 26 listopada 2020 r. Wszystkie powyższe zamówienia zostały udzielone na podstawie zleceń w tym samym dniu tj. 30 listopada 2020 r.
Również przesłanka dotycząca możliwości nabycia przedmiotu zamówienia u tego samego wykonawcy, została w tym przypadku spełniona. Wykonanie całego zadania mającego za przedmiot „Budowę mostu w P.” mogło zostać powierzone jednemu wykonawcy posiadającemu odpowiednie doświadczenie. Potwierdza to dodatkowo okoliczność, że Zamawiający udzielił trzech przedmiotowych zamówień jednemu wykonawcy. Co również istotne w okolicznościach niniejszej sprawy Zamawiający w swoich zapytaniach ofertowych nie sformułował żadnych warunków udziału w postępowaniu, stąd wniosek że żadne z przedmiotowych zamówień nie wymagało, aby wykonawcy legitymowali się jakimś szczególnym doświadczeniem w tym zakresie.
W konsekwencji Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że brak było uzasadnienia dla dokonania podziału zamówień na części, jak to uczynił Zamawiający, gdyż jego skutkiem było uniknięcie stosowania przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp właściwych dla zamówienia o określonej wartości szacunkowej.
Opracowanie: Zespół wPrzetargach