Zgodnie z art. 184 Pzp zamawiający, nie później niż na 7 dni przed upływem ważności wadium, wzywa wykonawców, pod rygorem wykluczenia z postępowania, do przedłużenia ważności wadium albo wniesienia nowego wadium na okres niezbędny do zabezpieczenia postępowania do zawarcia umowy. Jeżeli odwołanie wniesiono po wyborze oferty najkorzystniejszej, wezwanie kieruje się jedynie do wykonawcy, którego ofertę wybrano jako najkorzystniejszą.
Celem art. 184 Pzp jest niedopuszczenie do upływu terminu ważności wadium. Ważność wadium nie ulega zawieszeniu na skutek wniesienia odwołania. Warunek uczestnictwa, jakim jest wniesienie wadium w określonej wysokości, jest warunkiem, który musi być spełniony przez wykonawcę od chwili otwarcia ofert przez cały okres związania ofertą aż do zawarcia umowy, z wyjątkiem regulacji przewidzianej w art. 46 ust. 1 i 3 Pzp. Istotą wadium jest to, że powinno ono zabezpieczać ofertę przez pełen okres związania ofertą, w tym także w czasie zawieszenia biegu terminu związania ofertą. Przepis art. 184 nie określa, o jaki czas należy przedłużyć ważność wadium; wskazuje jedynie, że wydłużenie następuje na okres niezbędny do zabezpieczenia postępowania do zawarcia umowy. Okres ten ustala zamawiający w wezwaniu, uwzględniając czas potrzebny na rozpoznanie odwołania. Wykonawca może wnieść wadium na przedłużony okres związania ofertą w każdej z form określonych w art. 45 ust. 6 Pzp.
Wykonawca, wnosząc wadium w pieniądzu, nie określa, na jaki okres zostaje ono wniesione.
Taka forma wnoszenia wadium różni się w tym zakresie od innych form, np. gwarancji bankowej czy ubezpieczeniowej, gdzie zobowiązany z gwarancji w dokumencie gwarancji na ogół określa termin, do którego jego zobowiązanie istnieje.
Należy zatem przyjąć, że wadium wniesione w pieniądzu jest ważne tak długo, dopóki pozostaje na rachunku zamawiającego. Wykonawca, który złożył już swoją ofertę, a rachunek zamawiającego został uznany żądaną kwotą, nie będzie musiał wykonywać żadnej nowej czynności, pomimo że zmiana terminu składania ofert będzie oznaczała, że pieniądze tego wykonawcy będą pozostawały w dyspozycji zamawiającego dłużej niż pierwotnie zakładał, chyba że wykonawca taki złoży w tym zakresie wyraźne oświadczenie woli.
Po wejściu w życie ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 1020) zostało zachowane dotychczasowe brzmienie art. 184 Pzp.
Przepisy art. 184 z art. 89 ust. 1 pkt 7b Pzp dotyczą jednak różnych zagadnień. W art. 184 Pzp ustawodawca jednoznacznie wskazał, że zamawiający zobowiązany jest wykluczyć wykonawcę z postępowania, gdy wykonawca wezwany w trybie art. 184 Pzp nie przedłuży ważności wadium albo mnie wniesie nowego wadium na okres niezbędny do zabezpieczenia postępowania do zawarcia umowy. Natomiast za podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7b Pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli wadium nie zostało wniesione lub zostało wniesione w sposób nieprawidłowy, jeżeli zamawiający żądał wniesienia wadium.
Ustawa z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych
oraz niektórych innych ustaw rozdzieliła kwestię niewniesienia wadium lub wniesienia wadium w sposób nieprawidłowy w toku postępowania od nieprzedłużenia ważności wadium albo niewniesienia nowego wadium na okres niezbędny do zabezpieczenia postępowania do zawarcia umowy, ale w związku z wniesieniem odwołania. W pierwszej sytuacji zamawiający jest obowiązany jest ofertę takiego wykonawcy odrzucić, natomiast w drugiej wykluczyć z postępowania wykonawcę.
Jeżeli odwołanie zostanie wniesione przed wyborem oferty, zamawiający wzywa wykonawców, którzy złożyli ofertę. Ponieważ zamawiający zwraca wadium wszystkim wykonawcom niezwłocznie po wyborze oferty najkorzystniejszej lub po unieważnieniu postępowania (z wyjątkiem wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza, z zastrzeżeniem art. 46 ust. 4a), w sytuacji gdy odwołanie wniesiono po wyborze oferty najkorzystniejszej, wezwanie kieruje się jedynie do wykonawcy, którego ofertę wybrano jako najkorzystniejszą.
Wadium w postaci gwarancji bankowych czy ubezpieczeniowych należy przedstawić zamawiającemu przed upływem terminu określonego w dotychczasowej gwarancji.
Dla skuteczności wniesienia nowego wadium na okres niezbędny do zabezpieczenia postępowania do zawarcia umowy niewystarczające jest samo ustanowienie gwarancji przez bank lub ubezpieczyciela, ale konieczne jest także przekazanie zamawiającemu dokumentu gwarancji lub aneksu do gwarancji.
Jeżeli odwołanie wpłynie po otwarciu ofert i zostanie ostatecznie rozstrzygnięte w czasie ważności pierwotnie wniesionych wadiów, okres, na który należy przedłużyć ważność wadium albo wnieść nowe, może być krótszy niż czas przewidywanego zawieszenia biegu terminu związania ofertą. Jeżeli w okresie związania ofertą wykonawca wnosi nowe wadium, lecz nie składa oświadczenia o przedłużeniu okresu związania ofertą, należy uznać, że wnosząc wadium, wykonawca zamierza pozostawać nadal związany ofertą.
Zamawiający, wzywając wykonawców, pod rygorem wykluczenia z postępowania, do przedłużenia ważności wadium albo wniesienia nowego wadium na okres niezbędny do zabezpieczenia postępowania do zawarcia umowy, musi w wezwaniu podać okres, na jaki wadium ma zabezpieczać dalej ofertę, ponieważ wadium, zwłaszcza wnoszone w innej formie niż w pieniądzu, ma określony termin ważności. Skoro wadium musi obejmować cały okres związania ofertą, przy ustalaniu okresu, o jaki powinno być przedłużone wadium, zamawiający powinien brać pod uwagę okres związania ofertą.
Opracowanie: Zespół wPrzetargach