W przypadku, gdy wybór najkorzystniejszej oferty nie nastąpi przed upływem terminu związania ofertą określonego w dokumencie zamówienia (np. w SWZ), zamawiający przed upływem terminu związania ofertą, zwraca się jednokrotnie do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o wskazywany przez niego okres, nie dłuższy niż odpowiednio 60 lub 30 dni (zob. art. 220 ust. 3 i art. 307 ust. 2 ustawy Pzp).
Przepisy art. 220 ust. 3 i art. 307 ust. 2 ustawy Pzp zmieniły zasady przedłużania terminu związania ofertą obowiązujące w przepisach nieobowiązującej ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1843 i z 2020 r. poz. 288) - w skrócie „Pzp2004”.
Na podstawie art. 220 ust. 3 i art. 307 ust. 2 ustawy Pzp wykonawca nie ma już możliwości samodzielnego przedłużania terminu związania ofertą. Taka możliwość była przewidziana w art. 85 ust. 2 Pzp2004 („Wykonawca samodzielnie lub na wniosek zamawiającego może przedłużyć termin związania ofertą, z tym że zamawiający może tylko raz, co najmniej na 3 dni przed upływem terminu związania ofertą, zwrócić się do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o oznaczony okres, nie dłuższy jednak niż 60 dni.”). W świetle przepisów art. 220 ust. 3 i art. 307 ust. 2 ustawy Pzp wykonawca nie może przez jednostronną czynność prawną - oświadczenie woli - przedłużyć terminu związania swoją ofertą.
Brak w przepisach ustawy Pzp możliwości przedłużenia przez wykonawcę terminu związania ofertą został zrekompensowany nałożeniem na zamawiającego obowiązku wezwania wykonawcy, którego oferta otrzymała najwyższą ocenę, do wyrażenia, w wyznaczonym przez zamawiającego terminie, pisemnej zgody na wybór jego oferty, jeżeli termin związania ofertą upłynął przed wyborem najkorzystniejszej oferty (art. 252 ust. 2 ustawy Pzp), a w przypadku braku takiej zgody, obowiązku zwrócenia się o wyrażenie takiej zgody do kolejnego wykonawcy, którego oferta została najwyżej oceniona, chyba że zachodzą przesłanki do unieważnienia postępowania (art. 252 ust. 3 ustawy Pzp).
Przepisy art. 252 ust. 2 i 3 ustawy Pzp stanowią swoistą gwarancję dla wykonawców, w przypadku, gdyby zamawiający świadomie lub wskutek zapomnienia doprowadził do sytuacji, w której zwrócenie się do nich o wyrażenie zgody na przedłużenie terminu związania ofertą byłoby na tyle spóźnione, że uniemożliwiałoby złożenie przez nich pisemnego oświadczenia o wyrażeniu zgody na przedłużenie tego terminu oraz przedłużenie okresu ważności wadium albo, jeżeli nie byłoby to możliwe, wniesienie nowego wadium na przedłużony okres związania ofertą. Na gruncie art. 252 ust. 2 ustawy Pzp, wykonawcy, pomimo upływu terminu związania ofertą, nie tracą zatem możliwości uzyskania zamówienia.
Upływ terminu związania ofertą wiąże się jedynie z negatywnymi konsekwencjami dla zamawiającego. Zamawiający zwraca wadium niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od upływu terminu związania ofertą (art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp).
Przedłużenie terminu związania oferta samodzielnie przez wykonawcę nie jest również dopuszczalne na gruncie przepisów ustawy - Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy Pzp do czynności podejmowanych przez zamawiającego, wykonawców oraz uczestników konkursu w postępowaniu o udzielenie zamówienia i konkursie oraz do umów w sprawach zamówień publicznych stosuje się przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, jeżeli przepisy ustawy Pzp nie stanowią inaczej.
Przepisy ustawy Pzp są przepisami o charakterze lex specialis w stosunku do przepisów ustawy - Kodeks cywilny i tylko w zakresie nieuregulowanym w ustawie Pzp do czynności podejmowanych przez zamawiającego, wykonawców oraz uczestników konkursu w postępowaniu o udzielenie zamówienia i konkursie oraz do umów w sprawach zamówień publicznych, stosuje się przepisy ustawy - Kodeks cywilny. Zasady przedłużania terminu związania oferta zostały natomiast wprost uregulowane w przepisach art. 220 ust. 3 i 4 oraz art. 307 ust. 2 i 3 ustawy Pzp.
Stan prawny na: 20 luty 2023 r.
Józef Edmund Nowicki
Czytaj nasze opinie prawne na stronach: